Osmaniye Nerede ?

Osmaniye
—  İl  —
İlin Türkiye’deki konumu
Osmaniye haritası
Ülke	Türkiye
Coğrafi bölge	Akdeniz
Yönetim
– Vali	Mehmet Oduncu
Yüzölçümü
– Toplam	3.767 km2 (1.454,4 mi2)
Nüfus (2013)[1]
– Toplam	498.981
– Yoğunluk	129/km² (334,1/sq mi)
– Kır	124.114
– Şehir	374.867
Zaman dilimi	DAZD (+2)
– Yaz (YSU)	DAYZD (+3)
İnternet sitesi: osmaniye.gov.tr

Osmaniye Gezilecek Yerler – Tarihi Mekanlar

• Osmaniye Nerede ?
• Osmaniye Tarihi
• Osmaniye Nüfusu

Osmaniye Hakkında Genel Bilgiler

Osmaniye, Türkiye Cumhuriyeti’nin 80. ilidir. 1933’e kadar il olan Osmaniye’ nin eski adı Cebelibereket’ tir. O tarihte Adana iline bağlanmış, 24 Ekim 1996 tarihinde yapılan yasal düzenlemeyle tekrar il olmuştur.Akdeniz Bölgesi’nde, Çukurova’nın en doğusunda yer alır. 3,767 kilometrekarelik yüzölçümüne sahip Osmaniye topraklarının %42’si ormanlık alan, %39’si ekili dikili tarım alanı, %17’si tarıma elverişsiz arazi ve %2’si diğer arazilerden oluşmaktadır. 2011 yılı verilerine göre nüfusu 485.357’dir.

Coğrafya

Akdeniz Bölgesi’nin doğu kesiminde yer alan Osmaniye, doğusunda Gaziantep, güneyinde Hatay, batısında Adana, kuzeyinde Kahramanmaraş illeri ile çevrilidir.İlin toprakları güneybatıda İskenderun Körfezine 7–8 km. kadar yaklaşır ama denize kıyısının olmaması bir dezavantajdır.Osmaniye Organize Sanayi Bölgesinden Denize bir koridor açılması ve orada bir liman inşası gündemdeki yerini korumaktadır.Bunu için sadece Hatay-Erzin’e bağlı son köy olan ve OBS sınırlarında olan Turunçlu köyünün Osmaniye’ye bağlanması sorunu çözecektir.Turunçlu’nun denize yaklaşık 10 km.lik sahili vardır.

Çukurova’da yer alan il topraklarını Orta Toroslar, Doğu ve Güneydoğu kesiminde de Nur Dağları ile bu dağların uzantısı Kösür (Gavur) Dağı (1.702 m.) engebelendirir. Bu dağların dışında ilin belli başlı yükseltileri ; Düldül Dağı(2.246 m.), Koyunmelen Dağı (2.108 m.), Kelda Dağı (1.900 m.), Büyük Kösür Dağı (1.626 m.), Tozaklık Dağı (1.616 m.), Hacıdağı (1.549 m.), Honazin Gediği (1.086 m.), Haçbel Dağı (1.426 m.), Boğatepe ( 850 m.)’dir. İlin etrafını çevreleyen bu dağlarda irili ufaklı pek çok yayla bulunmaktadır. Zorkun, Ürün, Fenk, Almanpınarı,Mitisin ve Maksutoğlu yaylaları bunların başında gelmektedir. Çukurova’nın Osmaniye ili sınırları içerisinde kalan kesimi Yukarı Ova olarak anılmaktadır.

İlçe topraklarını Ilısu ve Akçasu Çaylarını toplayan Ceyhan Nehri sulamaktadır. İl merkezi deniz seviyesinden 118 m. yüksekliktedir. İlin yüzölçümü 3.767 km2 dir.

Genellikle tarım yapılan düz alanlar dışında, dağlarda kayın, meşe, gürgen, sedir, kızılçam ve karaçam ormanları bulunmaktadır. Osmaniye’nin iklimi, dağlık ve ovalık alanlarda farklılık göstermekle birlikte, tipik Akdeniz iklim özelliği göstermektedir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ılık ve yağışlı geçer.

Ceyhan Nehri’nin Osmaniye’den geçerek Akdeniz’e dökülmesi ile ayrı bir önem katmaktadır. Ceyhan Nehri üzerinde Türkiye’nin en yüksek barajı olan Berke Barajı ve Aslantaş Barajı enerji ve tarımsal sulamaya ciddi yarar sağlamaktadır. Ayrıca Türkiye’nin en büyük kurulu rüzgâr enerjisi santrali olan Bahçe ve Hasanbeyli ilçeleri arasında bulunan Gökçedağ RES’ten yıllık 500 milyon kWh elektrik üretilmektedir.

Yazları sıcak ve kurak kışları ılık ve yağışlı geçen ilde tarım, ekonomik açıdan büyük önem arz etmektedir. Hayvancılık, ticaret, dokumacılık ve sanayi diğer ekonomik iş kolları arasında bulunmaktadır.

Tarım ürünleri arasında dünya üretiminde önemli bir yer edinmiş olan Osmaniye, yer fıstığı ile dünyaya açılmıştır. Yer fıstığı ve turp üretiminde Türkiye’nin %75 civarında merkez nokta olan Osmaniye mutfağı ile de ön plana çıkmaktadır. İçli köfte, mercimek köftesi, çiğ köfte,kısır, tırşik, toğga çorbası ve bayram kömbesi, kısır gibi çeşitler mutfak tatlarının önde gelen yemekleridir. Toplamda 7 ilçesi bulunan Osmaniye Karatepe, Hierapolis, Flavipolis ve Hemite antik kentleri onlarca kalesi ve irili ufaklı çokça yaylası ile turizm konusunda da iddialı olacak illerimizdendir.

İdari yapı

2011 TUIK verilerine göre ilimizde merkez ilceyle beraber 7 ilce, 9 belde ve 161 köy vardir.

Osmaniye’nin İlçeleri

Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas ve Toprakkale’dir.

Bahçe

İlçedeki başlıca tarihi eserler bir cami ile iki kümbettir. Bahçe ilçesi dışında ve istasyon yakınında bir mezarlık içindeki iki türbeden biri Ağcabey’e, diğeri ise ailesine aittir.

Kadirli

İlçe 1 belediye ve 60 köyden meydana gelmiş, Osmaniye’nin en büyük ilçesidir.(Nüfus: 116.951) Merkez, ilçenin orta kısmında yer alırken, Sumbas İlçesinin kurulmasıyla ilçenin batı kısmında kalmıştır. Köylerin çoğunluğu merkezin güneyindeki ovalık kesimde, daha az bir kısmı ise kuzeyindeki dağlık kesimde yerleşmiştir.

İlçe merkezini oluşturan belediye 1067 hektar alan üzerindeki 20 mahalleden meydana gelmiştir.

İlçeye bağlı ovalık köylerde yerleşim toplu, dağlık kesimlerde ise son derece dağınıktır. İlçeye bağlı altmış köy, merkezleri dahil yüz yetmiş dört üniteden meydana gelmektedir. Resmen mahalle olmuş yerleşimlerin yanında, fiilen oluşmuş mahallelerle bu sayı daha da artmaktadır. Bu dağınıklık önemli yönetsel güçlükler meydana getirdiği gibi, kamu hizmetlerinde de büyük israfa ve verimsizliğe yol açmaktadır.

Kadirli İlçesi çok eski çağlardan beri çeşitli uygarlıkların yaşamış olduğu Çukurova’ da kurulmuş olup, ilçenin tarihi ana hatları ile bu bölgenin tarihi ile paralellik arz eder.

Aslantaş Baraj gölü kıyısında bulunan Domuztepe’ deki Neolitik çağa ( cilalıtaş devri M.Ö 7000- 6000 ), son kalkolitik çağa ve ilk tunç çağına ( M.Ö. 4000-3000 ) ait kalıntılar ile Kadirli-Kozan arasındaki Tırmıl Höyüğü, yörede bu dönemlerde insan toplum yaşantısının olduğunu göstermektedir.

İlçenin bulunduğu coğrafi alanda tarih boyunca sırasıyla Kızzuvatna Krallığı , Hititler, Asurlar, Klikyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Büyük Selçuklular, Dulkadiroğulları ve Osmanlılar belli başlı uygarlıkları oluşturmuşlardır. Kadirli ara dönemlerde fazla sayıda el değiştirmelere konu olmuştur. Adanaovası Hükümdarı Asativatas M.Ö. 800 yıllarında ilçeye bağlı Karatepe-Aslantaş’ ta bir uç kale kurmuştur.

Romalılar döneminde FLAVİOPOLİS adı ile görkemli bir kent olan Kadirli’ de bu dönemi belgeleyen eserler bulunmaktadır. Bunlar İmparator Hadrianus’ un (M.S. 117-1389 ) anıtsal tunç heykeli, bugün şehrin altında kalmış bulunan 6-7 dönümlük alana yerleşik Roma Hamamı, M.S. 5. Yüzyıla ait bir Roma Bazilikası olan Ala cami ve yakın çevredeki birçok diğer eser ve anıtlardır.

Bölgeye 7. Yüzyılda ilk Müslüman orduları, Abbasiler ve Selçuklular dönemlerinde de Türkler girmişlerdir. 1515 Turnadağ Savaşı ile Padişah Yavuz Sultan Selim, Kadirli’yi Osmanlı topraklarına katmıştır. Osmanlı döneminde Maraş Beylerbeyliğine bağlı bir sancak ( Kars-ı Maraş, Kars-ı Zül Kadriyye ) olan Kadirli 1865 yılına kadar Mütesellilikle idare edilmiş, 1865 yılında ilçe haline getirilmiş ve 1872 yılında merkezde belediye kurulmuştur. Şehre Osmanlı döneminde “ Kars-ak-eli” , Pazaryeri” ve “Kars Pazarı” gibi değişik adlar verilmiş, İlçe 1928 yılında KADİRLİ adını almıştır.

Kadirli 1. Dünya Savaşı sonunda 14 Mart 1919 da Ermeni ve Fransızlar tarafından işgal edilmiş; 7 Ocak 1920 de ise düşman işgalinden kurtarılmıştır.

Düziçi

Osmaniye il merkezine 32 kilometre mesafededir. İlçede yapılan tarihi kazılarda Hitit uygarlığına ait eserlere rastlanmıştır. Düziçi ilçesindeki önemli yapılar Haruniye kalesi, Saman kalesi ve Kurtlar kalesidir.

Hasanbeyli

Hasanbeyli aynı zamanda yayla olup, ile 35 km. kadar uzaklıktadır.İlçede iki tarihi kale bulunmaktadır. Karafenk semtindeki Karafenk kalesi, Savranda kalesi (Kalecik köyünde) bulunmaktadır. Kirazı ile meşhurdur.Her yıl kiraz festivali düzenlenmektedir.

Sumbas

Merkeze en uzak ilçe merkezi olup 65 km. kadar uzaklıktadır.İki köyün birleştirilmesiyle oluşturulan ilçe 2 bin’i biraz geçen nüfusuyla ilin en küçük ilçe merkezidir.Ovalık bölgedeki verimli arazileri ve yaylalarıyla şirin bir ilçedir.İlçe merkezinde Küffardan kalma bir cami olup, şu an harabe halindedir. İlçeye bağlı Mehmetli köyünde Mehmetli Barajı (Kesiksuyu Barajı) olup bu baraj çevresinde Alabalık tesisi kurulmuştur.Cem Kalesi ve Diniker Kalesi de bu ilçededir.

Toprakkale

Toprakkale kalesinin kuzeyinde, Adana yolu üzerinde, eski Kınık şehri (Öranşar) kalıntıları bulunmaktadır.

Osmaniye’nin Köyleri

Osmaniye Bahçe Köyleri

Osmaniye Düziçi Köyleri

Osmaniye Hasanbeyli Köyleri

Osmaniye Kadirli Köyleri

Osmaniye Merkez Köyler

Osmaniye Sumbas Köyleri

Osmaniye Toprakkale Köyleri

 

Osmaniye Mutfağı

Yöre mutfağının en önemli malzemesi bulgurdur. Bu bakımdan yöresel yemeklerin çoğu bulgur ile yapılır; içli köfte, mercimek köftesi,ekşili köfte, çiğ köfte,kısır, sarmaiçi, bulgur pilavı,çiccice (domatesli pilav),mercimekli bulgur pilavı, batırık gibi… Türk mutfağı ve Akdeniz mutfağının birçok özelliğini içerisinde barındıran Osmaniye mutfağında;zeytinyağlılar,yeşillikler,salatalar(gavurdağ salatası,ezme salata,çoban salata,soğan salatası,mevsim salata gibi),nar ekşisi,sumak ekşisi,turunç ekşisi, baharatlar(pulbiber,karabiber,kimyon,kekik,tarçın…)sık sık kullanılır. Osmaniye mutfağında et oldukça önemli bir yere sahiptir.Kebabın her çeşidi ve etli yemeklerin çoğuna lokantalarında da sıkça rastlanır.Kebabın yanında özellikle şalgam suyu tüketilir.Özellikle Adana,Hatay ve Gaziantep mutfağından izler taşır.Osmaniye mutfağında özellikle bayramlarda yoğurtlu kömbe ve bayram kömbesi denilen pasta çeşitleri yapılır. Osmaniye mutfağının diğer meşhur yemekleri şunlardır;

• Etli kömbe(ıspanaklı ve çökelekli çeşitleri vardır)
• Zorkun tava(zorkun pidesi eşliğinde tüketilir)
• Tavuk doldurma ve nohutlu dövme pilavı
• Kaburga dolması
• Lahana sarması
• Yaprak sarması
• Dolma(Patlican,biber,kabak…)
• Kabak çiçeği dolması
• Sıkma
• Bazlama
• Kete(Ispanaklı,çökelekli,ısırganlı,peynirli…)
• Ekşili kömeç(Ebegümeci)
• Süllüm(ebegümeci,ıspanak,nar ekşisi,pulbiber,zeytin yağı gibi malzemelerle yapılır)
• Ispanak kavurma
• Söğürme(patlican,biber ve domates közlemesi,nar ekşisi,zeytin yağı ve pul biber ile yapılır)
• Teleme(Keçi sütü ve incir kozalağı ile yapılır.Sıcacık bazlama ile tüketilir.)

Osmaniye mutfağında çorbalar şunlardır;

• Maluta(mahluta)
• Tirşik
• Toğga
• Çakıldaklı çorba
• Pirpirim çorbası
• El turşusu(mercimek köftesinin yanında içilir)
• Tutmaç
• Yüksük çorbası
• Tarhana çorbası
• Dövmeli yoğurtlu çorba(soğuk)
• Pirpirim cacığı

Osmaniye mutfağında tatlılar ve pastalar;

• Osmaniye fıstıklı burma tatlı
• Osmaniye simidi(Şalgam suyu ile tüketilir)
• Bal kabağı tatlısı
• Bayram kömbesi
• Asıda tatlısı
• Karakuş tatlısı
• Halka tatlı
• Sarı burma tatlı
• Yağlı ballı
• Yoğurt tatlısı
• Osmaniye fıstıklı irmik tatlısı
• Bici bici
• Yoğurtlu kömbe
• Karakuş tatlısı
• İncir tatlısı
• Elmalı tatlı
• Kadayıf tatlısı

Osmaniye mutfağında içecekler;

• Şalgam suyu
• Yayık ayranı
• Böğürtlen şurubu
• Meyan kökü şerbeti
• Gül şerbeti
• Kızılcık şurubu
• Limonata

Ekonomi

Avrupa’yı Ortadoğu’ya bağlayan önemli kara ve demiryollarının kavşak noktasında olması; Elektrik, doğalgaz ve petrol boru hatlarının Doğu Akdeniz’de oluşturduğu bir enerji kavşak noktasında yer alması, son zamanlarda ili bir cazibe merkezi haline getirmiştir.Buna paralel olarak ilin merkez nüfusu 200 bini aşmış olup halen il nüfusunun yarısı merkez ilçede yaşamaktadır. Yakın zamanlarda hizmete giren, yaklaşık yüz fabrikanın faaliyet gösterdiği ve şu an 10 bin’i aşkın işçi çalışan Osmaniye Organize Sanayi Bölgesi, ilin ekonomisinde önemli bir yer tutmaktadır.Yassı mamul ve çelik ve çelik boru (özellikle doğalgaz tesisat borusu) alanında ülke ihtiyacının karşılanması yanında yıllık birmilyar doları aşkın ihracat yapan bir özel sektör Demir-Çelik Fabrikasının hizmete girmesiyle Osmaniye OSB, Akdeniz’in parlayan yıldızı konumuna gelmiştir.Organize Sanayi Bölgesinin sınırları içinde kurulduğu Büyük Tüysüz köyünün nüfusu, son beş yılda 970’ten, 2.335 kişiye ulaşmıştır. Bu nüfusun 1.694 kişisi erkek,641 kişisi kadındır.Toprakkale ve bağlı köylerde vasıflı vasıfsız işsizlik proplemi kalmamış konumdadır.I. kısmı dolan OSB’de II. ve III. kısımların altyapı çalışmaları tamamlanma aşamasındadır. Kadirli Organize Sanayi Bölgesi de yeni açılan birkaç fabrikayla il ekonomisine katkı sağlamaktadır.

Tarım

Çukurova bölgesi sınırları içinde kaldığı için Osmaniye , bereketli topraklarıyla Türkiye’nin önemli bir tarım merkezidir.Tarıma elverişli arazi genellikle ovalardan oluşur ve toplam 124.800 hektarlık bir alanı kaplar.Tarım ürünleri içinde yerfıstığı , buğday , soya , mısır ve pamuk çok önemli bir yer tutmaktadır.Meyve üretiminde ise narenciye ön planda gelir. Son yıllarda yapılan atılımla 10 milyonu aşkın zeytin fidanı dikilmiş ve bunların yarıdan çoğu ürün verme aşamasına gelmiştir. Bu ürünleri işlemek üzere daha şimdiden on kadar zeytinyağı fabrikası faaliyete geçmiştir.

Osmaniye’nin Nüfusu

Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Osmaniye il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Osmaniye il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.

2011 ilçe nüfusları[10]

İlçeler	Kırsal Nüfus	Kent Nüfusu	Toplam
Bahçe	10.693	13.207	23.900
Düziçi	35.547	42.052	77.599
Hasanbeyli	2.152	2.337	4.489
Kadirli	34.534	82.110	116.644
Merkez	30.844	204.057	234.901
Sumbas	13.380	2.083	15.463
Toprakkale	10.153	8.208	18.361
Toplam	131.303	354.054	501.357

Kardeş Kentler

• Suriye, Irak, İran, Azerbaycan, Bulgaristan, Gürcistan

Kaynakça