Keşfedilmemiş Yerler

Keşfedilmemiş Yerler – Keşfedilmeyi Bekleyen 10 Görkemli Kaya Mezarı

Amasya’ya kısa bir yolculuk yaptığım dönemde şehrin merkezinden geçerken karşımdaki yüksek bir dağa gözüm takılmıştı. Hep duyduğum ünlü Kral Kaya Mezarları tam karşımda duruyordu. Öylesine görkemliydi ki, “’Kral Kaya Mezarları kadar güzel başka kaya mezarları var mıdır?”’ dedim içimden.

Benim kaya mezarlarına ilgim böyle başladı. Kimini büyük bir heyecanla ziyaret ettim, kimi tesadüfen çıktı karşıma. Bu tarihi yerlerin gezdikçe bitmemesi muhteşem… Farklı kültürlere tanık olacağınız en güzel kaya mezarlarını sizler için seçtim. Bu 10 kaya mezarını mutlaka keşfetmelisiniz.

Kral Kaya Mezarları:

Sadece 2 gün için gittiğim Amasya’da, Harşena Dağı’nın eteklerinde tüm dikkatimi çeken Kral Kaya Mezarları, bu şehrin mistik atmosferini yaratan tarihi eserlerin başında geliyor. Amasya merkezinden görülebilen ve merak uyandıran Kral Kaya Mezarları’na yaklaştıkça büyülenmemek elde değil. Bu mistik çekim gücü sayesinde yıl içerisinde yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olmuş durumda. Kral Kaya Mezarları, Pontus Krallarına ait. Hellenistik dönemlerin inanç yapısını yansıtan bu kaya mezarlarının çok eskilerde 21 tane olduğu biliniyor. Fakat günümüze sadece birkaçı gelebilmiş vaziyette. Hatuniye Mahallesi’nden dar sokaklar eşliğinde Kral Kaya Mezarları’na ulaşılıyor. Tabii sadece bu mezarlar değil, yol boyunca kayaya oyulmuş antik yollar ve merdivenler de etkisi altına almayı başarıyor. Kral Kaya Mezarları, özellikle akşam vakitlerinde ışıklandırmasıyla büyüledi beni.

Kaş Kaya Mezarları:
Akdeniz’in küçük ve şirin tatil beldesi Kaş’ta özellikle kaya mezarlarını görmenize gerek yok. Kaya mezarları bazen Kaş merkezinden selam verir sizlere, bazen de sırtını dayadığı dağın yamaçlarından… Kaş Kaya Mezarları’nı görenler bilir; ne kadar görkemli olduklarını. Mezarlar en çekici haliyle sizlere farklı medeniyetlerin inançları, kültürleri ve mimarileri hakkında bilgi verir. Uzun Çarşı’da bulunan anıt mezarın önünde fotoğraf çektirmeden Kaş’a gittim demeyin sakın. 🙂

Telmessos Kaya Mezarları:

Fethiye’nin en eski yerleşim alanı olan Telmessos Antik Kenti’nin en ilginç ve en göze çarpan kalıntıları arasında kaya mezarları var. Şehrin en eski yapıtları arasındaki mezarlar, büyük kaya kütlelerine oyulmuş. Bu bölgede beni en çok etkileyen mezar, Kral Amyntasın Mezarı oldu. Diğerlerinden daha gösterişli olan Kral Amyntas’ın Mezarı, M.Ö. 4. yüzyılla tarihlendiriyor. Fethiye Limanı’nın 1,5 kilometrelik mesafesinde yer alan Kaya Caddesi üzerinde bulunuyor. Türkiye’nin en ilginç kaya mezarlarına sahip olan Telmessos Kaya Mezarları’nı görmenizi tavsiye ederim.

Perre Kaya Mezarları:
Diyoruz ya ülkemizin her köşesi ayrı bir tarih, ayrı bir yaşanmışlık diye. İşte geçmişin tüm izlerine rastlayacağımız Adıyaman, Türkiye’nin en güzel kaya mezarlarına sahip. Perre Antik Kenti içerisinde bulunan kaya mezarları, görenleri şaşırtıyor. Çünkü antik kentteki kalıntılar arasında kaya mezarları görmek çok beklenen bir şey değil. Mezarlar şehre 5 kilometre uzaklıkta bulunan Ören Mahallesi’nde yer alıyor. Ulaşımı da oldukça kolay… Şehirden kalkan minibüslerle rahatlıkla gidiliyor. Perre Antik Kenti’ndeki kaya mezarlarının sayısı 200’ü buluyor. Mezarlar küçük odalar şeklinde oyulmuş. Adıyaman bir gezi için sizlere uzak bir nokta gelebilir. Ama bu şehir gerek Perre Kaya Mezarları’yla gerekse tarihe ışık tutan diğer yapıtlarıyla sizleri şaşırtacak.

Likya Kaya Mezarları:

Eğer benim gibi kaya mezarlarına ilginiz varsa, Likya Kaya Mezarları’nın tüm güzelliğini, çekiciliğini ve fantastik kabartmalarını mutlaka görün derim. Muğla’nın Ortaca ilçesinde Dalyan Kral Kaya Mezarları olarak da bilinen bu tarihi değerler, Kaunos Antik Kent Dalyan’ın sınırları içerisinde. Kaya mezarının hiçbiri İ.Ö. 4. yüzyılla tarihlendirilmiyor. Kaunos şehrinin tüm zenginliğini, ihtişamını gözler önüne sermekte olan bu anıtsal mezarların sadece “’altılı grup kaya mezarları”’ yan yana. Diğerleri ise dağılmış vaziyette. Kimi oyuk mezar, kimi lahit ve anıt mezar… Ama hepsi muhteşem bir görüntüye sahip…

Gerdekkaya Mezarı (Yazılıkaya):
Bir Eskişehir yolculuğuna başlamışsanız eğer, şehrin en önemli simgelerinden biri olan Gerdekkaya Mezarı’nı kesinlikle görmelisiniz. Yazılıkaya olarak da adlandırılan Gerdekkaya Mezarı, Seyitgazi ilçesindeki Çukurca Köyü’ne oldukça yakın. Köy ile kaya mezarı arasında 500 metre var ya da yok. Büyük bir kaya kütlesine oyularak yapılan Gerdekkaya Mezarı, Hellenistik dönemin izlerini taşıyor. Fakat Roma ve Bizans döneminde yeni ilaveler yapısı değiştirilmiş. Bu kaya mezarının hemen girişindeki holün arkasında yan yana iki mezar var. Dor mimarisinin izlerini taşıyan Gerdekkaya’ya çok kolay ulaşacaksınız, fakat zor ayrılacaksınız.

Kilistra Kaya Mezarları:

Kendinizi Kapadokya’da hissedeceğiniz bir nokta olan Kilistra Antik Kenti, Konya gezilerinde ilk merak edilen noktalar arasında. Konya gezim sırasında merakıma ben de yenildim ve rotamı Meram’a çevirdim. İlçenin Gökyurt Köyü’nde bulunan bölge; şapeller, su sarnıçları, kilise kalıntıları ve daha birçok tarihi değere ev sahipliği yapıyor. Burada dikkatimi en fazla çeken detay yine kaya mezarları oldu. Friglerin kaya mezar yapılarına benzeyen Kilistra Kaya Mezarları arasında en görkemlisi ve en önemlisi, bir krala ait olduğu düşünülen anıt mezardır. Bahsettiğim kaya mezarının içerisinde eşya kalıntıları bulunuyor. Bu durum Kilistra halkının ölümden sonraki yaşama inancının en güçlü göstergesi. Kilistra Kaya Mezarları, son zamanlara gezginlerin ilgi odağı olmuş durumda.

Sakaeli Kaya Mezarları:
Belki yolunuz bir gün Çankırı’dan geçer. Belki sadece bir iş gezisi için, belki de bu şehrin tarihini merak ettiğiniz için… Her ne olursa olsun Çankırı’nın Gelin Kayası bölgesinde bulunan Sakaeli Kaya Mezarları’nı kesinlikle gezin derim. Buradaki kaya mezarları şehrin turizmi için oldukça önemli. Bölgedeki kayalara oyulmuş mezarlar dönem dönem halk tarafından çeşitli amaçlarla kullanılmış. İlginç bir yapısı var kaya mezarlarının. Her bölümü ayrı genişliğe sahip olan mezarlar geçiş yollarıyla birbirine bağlı bağlanmış.

Demre Kaya Mezarları:

Türkiye’nin en eski kaya mezarlarına sahip olan Demre, harika bir keşif noktası. Buradaki kaya mezarları, yıl içerisinde sayısız turisti ağırlıyor. Görenlerin hafızalarında kocaman bir yer edinip fotoğraf karelerinde eşsiz güzelliğini ölümsüzleştiriyor. Muazzam görüntüsüyle ülkemizin zenginliğini gözler önüne seren Demre Kaya Mezarları, Kaş-Finike arasında olup, kolaylıkla ulaşılıyor. Myra Antik Kenti’nin bu görkemli yapıları Anadolu’nun en güzel örneklerinden biri… Ve kesinlikle keşfedilmeyi hak ediyor. Haydaran Kaya Mezarları:
Yine Adıyaman’ın kaya mezar topluluklarını görebileceğiniz Haydaran Kaya Mezarları, Perre Kaya Mezarları’nı gezdikten sonra görmenizi önerdiğimiz bir bölge. İl merkezine 40 kilometre kadar uzaklıkta olan Haydaran Kaya Mezarları’nın en önemli detayları, Güneş Tanrısı ve Kral Antiochos’un tokalaşma kabartmaları… Sizlere demiştik; Adıyaman baştan sona farklı bir tarih, değişik bir atmosfer…

Ülkemizin toprakları büyük medeniyetlere ev sahipliği yapmış. Çeşitli kültürlere, çok farklı yaşamlara tanıklık etmiş. Her yaşayan topluluk kendilerinden bir iz bırakmış, sanki yüzyıllarca fark edilmek, anılmak istercesine. Bu yazımda Türkiye’nin zengin tarihine ışık tutan, ilginç ve kesinlikle görülmesi gereken 10 kaya mezarını sizlerle paylaştım. Ben yazarken çok keyif aldım. Umarım siz de aynı keyfi okurken almışsınızdır…