Manisa Nerede?

Manisa
—  İl & Büyükşehir  —
Manisa’nın Türkiye’deki konumu
Ülke	Türkiye
Bölge	Ege Bölgesi
İdari birimler	17 ilçe
Yönetim
– Belediye Başkanı	Cengiz Ergün (MHP)
– Vali	Erdoğan Bektaş
Yüz ölçümü
– Toplam	13,269 km2 (5,1 mi2)
Nüfus (2013)
– Toplam	1,359,463
– Yoğunluk	103/km² (266,8/sq mi)
Zaman dilimi	DAZD (+2)
– Yaz (YSU)	DAZD (+3)
Alan kodu	(+90) 236
Plaka kodu	45
İnternet sitesi: www.manisa.bel.tr

Manisa Gezilecek Yerler – Tarihi Yerler

• Manisa Nerede?
• Manisa Tarihi
• Manisa Nüfusu
• Manisa Hakkında Genel Bilgiler

Manisa, Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık on dördüncü şehri. 2013 itibarıyla 1.359.463 nüfusa sahiptir. Ege Bölgesinde yer alan ilde 17 ilçe bulunur. Nüfus bakımından İzmir’den sonra bölgedeki 2. büyük ilidir. “Şehzadeler Şehri” olarak da bilinir. Şifalı Mesir Macunu ve Sultaniye Üzümü ile tanınır. Antik çağda “Magnesia”, Roma İmparatorluğu döneminde tam ismiyle “Magnesia ad Sipylum” olarak anılmıştır. Dünya dillerindekimıknatıs ve magnezyum kelimelerinin kökeni Manisa’nın ismidir.

İzmir’e yakınlığının da sağladığı avantajlarla hızla gelişen bir merkezdir. Türkiye’nin en gelişmiş ve en büyük organize sanayi bölgelerinden birisine sahiptir. Manisa ili üzümü, kavunu, mesir macunu ile ünlüdür. Vestelgrubu, Indesit, Bosch, Schneider, ECA, Eczacıbaşı, Ülker gibi birçok marka ve firma, üretim üssü olarak Manisa’yı tercih etmektedir. Bölgenin İzmir’den sonra ikinci büyük sanayi ve ticaret merkezidir. Kent merkezi olarak Türkiye’nin en yoğun göç alan şehirlerinden birisidir. 6 Aralık 2012’de Resmi Gazete’de yayımlanan 6360 No’lu kanun ile Manisa Büyükşehir Belediyesi’ne dönüştürülmüştür.[1]

Tarihçe

Antik kaynaklar şehrin kurucuları olarak, bugünkü Yunanistan’ın Teselya bölgesindeki Pelion dağı civarında yaşayan Magnetleri işaret etmektedir. Magnetler, Batı Anadoluya göç ettiklerinde önce Menderes nehri kıyısındaki Magnesia’yı, daha kuzeye giden bir koluda Sipylos dağı eteğindeki Magnesia’yı kurmuşlardır. Sonra kurulan şehri Menderes Magnesia’sından ayırt etmek için “Magnesia ad Sipylum” adını kullanmışlardır. Magnesia, Türk hâkimiyeti sırasında zamanla Mağnisiye, Mağnisa, Manisa şekline dönüşmüştür. Kelime “Büyük şehir” anlamına gelmektedir.

Manisa dağı eteğinden Gediz ovasına bakan şehir sırasıyla Hititler, Frigler,Yunanlılar, Lidyalılar, İranlılar, Romalılar, Bizanslılar, Saruhanoğulları ve Osmanlıların hâkimiyetinde kalmıştır.

Harzemşahlara mensup bir emirin torunu olması kuvvetle muhtemel olan Saruhan Bey, Manisa’yı başkent yapmış, topraklarını genişletmiş, donanma kurarak Yunanistan sahilleri ve Trakya kesimine seferler yapmış, çevresindeki beylik ve devletlerle ittifaklar kurmuş, donanma sayesinde elde ettiği ganimetlerle ekonomik durumu düzeltip cami, medrese, zaviye, tekke ve kütüphaneler yaptırarak Manisa’nın bir Türk İslam şehri kimliği kazanmasını sağlamıştır.

Yıldırım Beyazıt’ın Anadolu birliğini sağlamak amacıyla 1390 yılında giriştiği Batı Anadolu harekatı esnasında Saruhanoğlu Beyliğinin başında bulunan Hızırşah, Yıldırım’ı karşılayarak barış yoluyla Manisa’yı Osmanlılara teslim etmiş; şehre hâkim olan Yıldırım Bayezit ise şehrin doğu kesimlerinin yönetimini Hızırşah’a bırakıp, Manisa’yı da Karesi ile birleştirerek oğlu Ertuğrul’un idaresine vermiştir.

Timur’un Anadolu’ya girip Yıldırım Bayezit’i Ankara Savasında mağlup etmesi üzerine, daha önce Timur’a sığınan Hızırşah’ın kardeşi Orhan Bey, Manisa’ya gelip bağımsızlık simgesi olarak 1403 yılında adına para bastırmıştır. Ancak Timur güçlerinin ayrılması üzerine tekrar Hızırsah’ın yönetimi ele geçirdiği, Osmanlı devletinin ikinci kurucusu olarak kabul edilen Çelebi Mehmet’in Anadolu birliğini sağlamak gayesiyle 1405-1406 yıllarında giriştiği Batı harekatı sırasında beyliğinin başında bulunduğu ve Çelebi Mehmet’in Manisa’yı alması üzerine idam edildiği bilinmektedir.

Tarih boyunca hemen her büyük medeniyetin dikkatini çekecek kadar zengin olmuş Manisa topraklarının geçmişi yontma taş devrine kadar uzanır. Bölge Lidya bölgesi olarak bilinen bölgenin tamamına yakına Manisa’dadır. Bölgede başkaSard (yada Sardis) olmak üzere sayısı yirmiyi aşan antik kent mevcuttur. Osmanlılarda ise Manisa Sancağı, geleceğin padişahlarının Osmanlı dönemi adıyla Saruhan Beylerbeyliği ilk görev yeridir. Şehzadeler Manisa bölgesinin yönetiminde sorumlu tutulup, idarecilik yeteneklerini geliştirirlerdi.

Manisa şehri Yunan ordusu tarafından 26 Mayıs 1919’da işgal edildi ve 8 Eylül 1922 tarihinde Türk ordusu tarafından geri alındı. Yunan ordusu Batı Anadolu’dan geri çekilirken yakıp yıkma taktiği uyguladı.[2] Orta Doğu tarihçisi Nettleton Fisher konu hakkında, “Geri çekilen Yunan ordusu bir yakıp yıkma politikası benimsedi ve önüne gelen bütün savunmasız Türklere karşı vahşilikler uyguladı.” yazdı.[2] İskoçyalı tarihçi Kinross Yunan geri çekilişini, ” Zaten onun (Yunan ordusu) önünde bulunan çoğu kasaba harap içindeydi. Tarihi kutsal şehir Manisa’da 18 bin binadan sadece 500’ü ayakta kalabilmişti.” sözleriyle tasvir etmiştir.[3]

Katakekaumene

Strabon tarafından Katakekaumene (Yanık Ülke), olarak anılan Kula yakınlarında 1,1 milyon yıl ile 12 bin yıl arası süreçte gerçekleşen vokanik patlamalar nedeniyle oluşmuş geniş bir arazi vardır. Yapılan araştırmalar bölgede Yontma Taş Devrinden kalma 15 bin ile 25 bin yıl öncesine ait ayak izleri bulunmuştur.

Hititler

Hitit döneminde bölgenin Arzava adıyla anıldığı düşünülüyor. Dönemin en önemli eseri “Kybele Kaya Anıtı” dır. MÖ 13. yy ait eserin, bölgeye yapılan bir Hitit seferi sırasında yapılmıştır.

Lidya

Tarihte ilk altın parayı basan Lidya Krallığının başkenti bugün Salihli ilçesi sınırlarında yer alan Sard kentidir. Bin tepeler bölgesinde Lidyalılardan kalma Tümülüsler ve kral mezarları bulunmuştur. Antik ticaret yolu Kral Yolu ‘da İran ve Mezopatamyandan başlayarak ve il sınırları girerek Lidya Krallığının merkezi Sard şehrine uğrardı.

Roma

Hristiyanlıktaki önemli 7 kiliseden, 3’ü bu ildedir;

• Sardes
• Philadelphia
• Thyateira

Osmanlı

İlin Osmanlı dönemindeki adı “Saruhan” dır. Adını Saruhan Beyliğinden alır. İldeki önemli türk-osmanlı eserleri şunlardır;

• Tarihi Kula Evleri, Osmanlı sivil mimari örneği.
• Darphane, Saruhan Beyliği darphanesi.
• Mevlevihane
• Sinan Bey Medresesi
• Ulu Camii Külliyesi, Manisanın en eski camisi.

Cumhuriyet dönemi

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Manisa’da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[1]

Coğrafya

İl dağlarla çevrilidir; batıda Yunt Dağı ve Yamanlar Dağı, güneyde Bozdağlar, kuzey ve doğuda ise Simav Dağlarıyla. Ayrıca Spil Dağı Millî Parkı bu il sınırları içindedir. Kula ilçesi çevresi ise eski bir yanardağ bölgesidir ve bölgede peri bacalarına rastlanır. Bölge yerel belediyenin girişimleriyle jeoparka dönüştürülüyor[4].

İlinin başlıca akarsuları kollarıyla birlikte Gediz Nehri ve Bakırçaydır. Ege bölgesinin önemli doğal iki gölünden biri olan Marmara Gölü, bu ildedir.Demirköprü Barajı ise sadece ildeki değil, tüm Bölgedeki önemli barajlardandır. Diğer barajlar ise Afşar Barajı ve Sevişler Barajıdır

İklim

Ege bölgesinin batı kesiminde geniş bir alanı kaplayan Manisa ilinde, batı kesimlerinde ve Gediz Nehri havzası boyunca karasal nitelikli Ege-Akdeniz iklimi hakim olmakla, özellikle doğu ve dağlık bölgelerinde İç Anadolu’nun karasal ikliminin etkileri de görülür. İlin batısından doğusuna gidildikçe, toprak, iklim ve topografya gibi çevre koşulları aşamalı olarak değişmeye başlar. Bu değişime bağlı olarak, bitki örtüsü de değişir. Bitki örtüsü batıdan doğuya doğru sırayla, ova bitkileri, makiler, ormanlar ve alpin bitkilerinden oluşur. Ancak bunların aşamaları birbirlerini düzenli bir biçimde izlemez. Dağlarda egemen bitki örtüsü ormanlar ve makilerdir.

İl’de ortalama sıcaklık 16.8 °C’dir. En sıcak aylar, ortalama sıcaklığın 30 °C’nin üzerine çıktığı Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarıdır. Yıllık sıcaklık ortalaması kışın (Ocak Ayı) 6 °C’nin altına düşmez. Yılda ortalama 25 gün don(lu) geçer. Yılda ortalama 107.5 gün sıcaklık 30 °C’nin üzerindedir. Ortalama olarak yılın 91 günü yağışlı geçmektedir. Yıllık ortalama yağış miktarı m² ye 750.3 kg’dır. En fazla yağış Aralık, Ocak ve Şubat aylarında görülür. Genel bitki örtüsü makidir.

İdari yapı

Ana madde: Manisa’nın ilçeleri

Manisa ilinde 17 ilçe bulunur. Manisa ilinin ilçeleri şunlardır:

• Ahmetli
• Akhisar
• Alaşehir
• Demirci
• Gölmarmara
• Gördes
• Kırkağaç
• Köprübaşı
• Kula
• Salihli
• Sarıgöl
• Saruhanlı
• Selendi
• Soma
• Şehzadeler
• Turgutlu
• Yunusemre

Manisa’nın Nüfusu

Manisa’nın TÜİK verilerine göre 2013 nüfusu 1.359.463 kişidir. Manisa’nın ilçelerinin 2013 nüfusu şöyledir :

• Ahmetli: 16.266
• Akhisar: 161.918
• Alaşehir: 99.504
• Demirci: 43.628
• Gölmarmara: 15.449
• Gördes: 30.341
• Kırkağaç: 46.160
• Köprübaşı: 14.045
• Kula: 45.892
• Salihli: 156.330
• Sarıgöl: 36.209
• Saruhanlı: 53.821
• Selendi: 22.047
• Soma: 105.391
• Şehzadeler: 164.649
• Turgutlu: 148.130
• Yunusemre: 199.683

 

Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Manisa il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Manisa il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.

Ekonomi

Gediz Ovasının bereketli topraklarının da etkisiyle tarımsal üretim sıralamasında ilk üç ilden biridir. Yüzyıllardan beri dokumacılık, gıda, dericilik ve tarım konusunda faaliyet gösteren Manisa’da bugün sanayi önemli bir gelir kaynağıdır.

Koruma altına alınmış bir milli parka sahip olan Sipil dağı eteklerinde bir yayla evinde konaklamak hangimize çekici gelmezki. Sipil dağı trekking, dağcılık ve yamaç paraşütü için oldukça uygun özellikle dağcılık sporu bakımından zirveye varılıp inilebilen nadir alanlardan biridir. Manisa geçmişinden taşıdığı izler ve doğal güzellikleriyle turizm kulvarında da adından söz ettirmektedir. Şifalı sular bakımından zengin bir bölgede bulunan Manisa’daki jeotermal su kaynakları asırlardır bilinmektedir ve yerli yabancı turistlerin ilgi odağıdır. Salihli’de bulunan Kurşunlu ve Sard kaplıcaları Manisa’nın sağlık turizmine önemli bir katkı sağlamaktadır. Yörenin en tanınmış ürünü ise hiç kuşkusuz üzümdür. Her tanesi ayrı bereket ayrı lezzettir. Ülkemizin en verimli topraklarından Gediz Ovası Manisa’da zengin bir bitkisel üretim çeşitliliği olmasını sağlamaktadır. Ünlü Akhisar zeytinleri, kaliteli pamuk üretimi, tütünü ve kirazıyla Manisa tarımsal üretim sıralamasında ilk üç ilden biridir. Son yıllarda artan organik tarım üretimi, baraj ve gölleriyle Manisa, eko turizm alanında da önemli potansiyele sahiptir.

Manisa’nın bir diğer önemli özelliği ise semer yapımı, bakırcılık ve demircilik gibi geleneksel el sanatlarının devam ettiği bir kent olmasıdır.

Financial Times tarafından dünyanın en uygun yatırım kenti seçilmiştir. Manisa 2011 yılında gerçekleştirdiği 7.116.049.087 TL([19]) ihracatla Türkiye’de Gaziantep’ten sonra en çok ihracat yapan 7. şehir özelliğini taşımaktadır.

Eğitim

Celal Bayar Üniversitesi(CBÜ)

Adını; Milli Mücadele yıllarında Atatürk’ün yanında silah arkadaşı olarak yer alan, Son Osmanlı Mebusan Meclisi’nde Saruhan Mebusluğu da yapmış olan Celal Bayar’dan alan Celal Bayar Üniversitesi, bölgenin sosyal ve kültürel beklentilerine ve gereksinimlerine cevap verecek araştırma merkezlerini de açmış ve bunları işlevsel hale getirmiştir. Bugün 5 fakültesi, 4 yüksek okulu, 15 meslek yüksek okulu, 3 enstitüsü, 9 araştırma merkeziyle 17 yerleşkede eğitim ve öğretime devam eden Celal Bayar Üniversitesi, 1156 akademik personeli, 732 idari personeli ve 26500 öğrencisiyle, Ege Bölgesi’nin en büyük 3 üniversitesinden biridir.

Simge olarak Manisa Lalesi (Anemon)’ni alan üniversite, bu simge ile sevgi, bilgi ve gelişmeyi geçmişten geleceğe taşımayı temsil etmektedir.

Türkiye’nin ve Ege Bölgesi’nin tarihi ve kültürel dokusu en zengin illerinden biri olan Manisa, Celal Bayar Üniversitesi ile ve bu üniversitenin bilimsel çalışma ve araştırmaları ile gelecekte de daima ön planda olacak ve bir üniversite şehri olarak anılacaktır.

Kültür

Manisa Tarzanı

Asıl adı Ahmet Bedevi olan Manisa Tarzanı’nın nüfus kayıtlarındaki ismi Ahmeddin Carlak’tır. 1888’de Bağdat’da doğup Türk ordusunda askerlik yapan Carlak, daha sonra milli mücadeleye katıldı, kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile onurlandırıldı. Cumhuriyet döneminin ilk yıllarında Manisa’ya gelip yerleşen Bedevi, sessiz garip bir insandı. Belediyede süpürgeci olarak göreve başladı, bahçıvan yardımcısı, itfaiye eri olarak çalıştı. Manisa’yı yeşillendirmek için tüm gayretiyle çalışan Bedevi, dayanılmaz sıcaklarda önce atlet ve kısa pantolon, sonraları yaz kış demeden siyah şortla dolaşmaya başladı. Manisa Tarzanı denilen çevre lideri, Spil’de kulübede yaşamaya başladı, 31 Mayıs 1963’te yaşamını yitirdi.

Mesir Macunu

Kanuni Sultan Süleyman’ın annesi Manisa’da hastalandığında saray doktorları bir türlü tedavi edemezler ve sonunda Sultan,41 çeşit baharatın karışımından hazırlanan mesir macunuyla şifa bulur. Padişah’ta olayı kutlamak için kalan macunu halka dağıtır. Bu olayda gelenekselleşir ve “Mesir Festivali” olarak kutlanır. Mesir şenliği 471(2011 yılında) yıldır Manisa’da devam edip yaşatılmaktadır.

Diğerleri

Manisa ilinin, Türkiye çapında ün yapmış şeyleri

• Sultaniye Üzümü
• Kırkağaç Kavunu
• Akhisar Zeytini
• Mesir Macunu
• Salihli Kirazı

Kaynakça