Bolu Nerede?

Bolu
—  İl  —
İlin Türkiye’deki konumu
Bolu haritası
Ülke	Türkiye
Coğrafi bölge	Karadeniz
Yönetim
– Vali	Ahmet Zahteroğulları
Yüz ölçümü
– Toplam	7,410 km2 (2,9 mi2)
Nüfus (2013)[1]
– Toplam	283.496
– Yoğunluk	36,54/km² (94,6/sq mi)
– Kır	93.220
– Şehir	190.276
Zaman dilimi	DAZD (+2)
– Yaz (YSU)	DAYZD (+3)
İl alan kodu	374
İl plaka kodu	14
İnternet sitesi: bolu.gov.tr

Bolu Hakkında Genel Bilgiler

Bolu, Türkiye‘nin Karadeniz Bölgesi‘nin Batı Karadeniz Bölümü’nde yer alan bir ildir. 2012 yılında yapılan nüfus sayımında nüfusu 281.080’dır. Bolu Belediye Başkanı 28 Mart 2004 yılından itibaren Alaaddin Yılmaz’dır. Bolu’nun ilçeleri Bolu, Dörtdivan, Gerede, Göynük, Kıbrıscık, Mengen, Mudurnu, Seben, Yeniçağa‘dır. Plaka numarası 14’tür.

Tarihçe

Bolu yöresine ilk yerleşenlerin Bebrikler olduğu sanılmaktadır. Bebrikya adıyla anıldığı sanılan bu yöreye MÖ 8. yüzyıl sonra batıdan gelen Bithynialılar yerleşti. Daha sonra Bithynia olarak adlandırılan bu topraklardaki başlıca yerleşme yerleri Kienos (daha sonra Prusias, bugün Konuralp) ile Bithynion (bu günkü Bolu)’du. İskender’in ölümünü izleyen dönemde Bolu yöresinde bağımsız Bitinya Krallığı kuruldu.

Roma döneminde önemi artan Bithynia, Bizans yönetimi altındayken elverişli doğal konumu sayesinde 7. ve 9. yüzyıllardaki Arap akınlarından etkilenmedi. 11. yy’dan sonra Bizanslılar ile Anadolu Selçuklular arasında el değiştiren yöre 13. yüzyılda Anadolu Selçuklularının, daha sonra İlhanlıların eline geçti. Osman Gazi döneminde (1299-1324) Konur Alp tarafından Osmanlı topraklarına katıldı ve sancak merkezi yapıldı. 1324-1692 dönemine Bolu’yu yöneten sancak beyleri arasında Konur Alp, Gündüz Alp, I. Süleyman (Kanuni) ve Zor Mustafa Paşa dikkat çeker.

Bu dönemde, bir ara İsfendiyaroğulları’nın istila ettiği Bolu, 1692’de sancak beyleri yerine atanan Voyvodalarca yönetildi. 1811’de II. Mahmud voyvodalığı kaldırınca, Bolu-Viranşehir adıyla yeniden sancak oldu. 1864 Vilayet Nizamnamesi ile Bolu Sancağı Kastamonu Vilayeti’ne bağlandı. II. Meşrutiyet ilan edildiğinde Bolu Kastamonu’ya bağlı olduğundan, ilk Bolu Mebusları Kastamonu mebusları arasında yer almıştır. II. Meşrutiyetten (1908) Cumhuriyet dönemine kadar bağımsız sancak olarak yönetilen Bolu, 1923’te Vilayet haline getirildi. Bolu’nun son Mutasarrıfı Ahmet Fahrettin Bey, Bolu’nun ilk valisi oldu.

Roma döneminde Bithynium olarak anılan kente İmparator Claudius’un hüküm sürdüğü yıllarda Claudiopolis adı verildi. M.S. 12. yüzyıl başlarında İmparator Hadrianus’un sevgilisi Antinoos’un doğum yeri olması nedeniyle önem kazanan kent daha sonra Hadrionapolis olarak adlandırılmaya başlandı. Bir piskoposluk merkezi olan ve Bizans döneminde Polis denen kenti, 11. yüzyılda yöreye gelmeye başlayan Türkmenler Bolu olarak adlandırdılar.

Batı Anadolu ağzı kullanılmaktadır.^[2]

Coğrafya

Türkiye yüzölçümünün %1,015’lik bölümünü kaplayan Bolu İli, 8.276 km² (827.600 Ha.) yüzölçümü ile Karadeniz Bölgesi’nin Batı Karadeniz bölümünde yer alır. İl arazisinin yaklaşık % 18’in tarım alanlar oluşturmaktadır. Orman alanları ise % 59’luk bir oran ile Türkiye ormanları içinde % 2,55’lik paya sahiptir. Çayır ve meraların kapladığı alan yaklaşık % 15’tir. Geriye kalan % 8 dolayında alan ise tarım dışı alanlardır.

Ortalama rakım 1000 m., merkez ilçe rakımı ise 725 m. civarındadır. Matematiksel konum açısından 30 derece 32 dakika – 32 derece 36 dakika doğu boylamları ile 40 derece 06 dakika – 41 derece 01 dakika kuzey enlemleri arasındadır.

Bolu, Karadeniz iklimi ile karasal iklim arasındaki geçiş alanında bulunur. Karadeniz kıyısındaki ilçelerde Karadeniz ikliminin özellikleri ağır basarken; iç bölgelere gidildikçe, kıyıya paralel uzanan dağların Karadeniz üzerinden gelen nemli havanın önünü kesmesiyle iklim karasallaşır. Seben, Mudurnu ve Kıbrısçık, Gerede’nin en güneyi ve Dörtdivan’ın güneyinde karasal iklim özellikleri ağır basmaktadır.

Bolu, iklimlerin kesiştiği bir il olmasından ötürü çok çeşitli flora ve fauna özelliklerine sahiptir. Kıyılardaki otsu bitkiler yıl boyu yeşil kalırken; karasal iklimin görüldüğü güney kesimlerde yaz kuraklığı ile sararırlar. Orman oranı açısından en zengin illerimizden biridir. Karadeniz iklimin görüldüğü kıyı bölgelerde kayın ve meşe, yüksek yerlerde göknar ve sarıçam türleri ağır basmaktayken; karasal olan iç bölgelerde antropojen bozkırlar görülür. Karasal yerlerdeki yüksek dağlarda yer yer karaçam ve meşe topluluklarına rastlanmaktadır.

Bolu İl Merkezine göre; Dörtdivan, Yeniçağa ve Gerede İlçeleri doğuda, Mengen kuzeydoğuda, Göynük ve Mudurnu İlçeleri güneybatıda, Seben ve Kıbrıscık İlçeleri ise güneyde yer almaktadır. Bolu’nun, batısında Düzce ve Sakarya, güneybatısında Bilecik ve Eskişehir, güneyinde Ankara, doğusunda Çankırı, kuzeyinde Zonguldak ve kuzey doğusunda Karabük İlleri yer alır. İl sınır uzunluğu 621,4 km.dir.

Düzce’nin 584 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile (09.12.1999 tarih ve 23901 sayılı R.G.) il olarak ayrılmasıyla, Bolu’nun denizle bağlantısı kalmamıştır.

Nüfus

Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Bolu il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Bolu il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.
1999’da bazı ilçelerin yeni kurulan Düzce iline bağlanması nedeniyle 2000 nüfus sayımında azalma olmuştur.

İlçeler

2010 TÜIK verilerine göre ilimizde merkez ilçe ile birlikte 9 ilçe, 4 belde ve 491 köy vardır.

Bolu’nun ilçeleri şunlardır:

• Bolu (merkez)
• Dörtdivan
• Gerede
• Göynük
• Kıbrıscık
• Mengen
• Mudurnu
• Seben
• Yeniçağa

Bolu ilinde bulunan beldeler şunlardır:

• Gökçesu
• Karacasu
• Pazarköy
• Taşkesti

Özel Gün ve Etkinlikler

İzzet Baysal Şükran Günleri

Bolu Valiliği, Bolu Belediye Başkanlığı ve Abant İzzet Baysal Üniversitesi işbirliği ile, çeşitli sivil toplum örgütlerinin de katılımıyla, her yıl Mayıs ayının 2. haftasında düzenlenen ve bir hafta devam eden günlerdir. Boluluların “Bolu’nun Babası” lütfuna mazhar olmuş Merhum İzzet Baysal, bu günlerde düzenlenen çeşitli sanatsal ve kültürel etkinliklerle anılır.

Aşçılık ve Turizm Festivali

Bolu’nun Mengen ilçesinde, her yıl Haziran ayında düzenlenmektedir. Türkiye’de tek aşçılık okulunun bulunduğu yer olan Mengen’de düzenlenen festivalde çeşitli etkinlikler düzenlenmektedir.

Köroğlu Yayla Şenlikleri

Dörtdivan’a bağlı Köroğlu Yaylası’nda her yıl Temmuz ayı içinde düzenlenmekte; halk oyunları gösterileri, yarışmalar, güreş müsabakaları, konserler gibi çeşitli etkinlikler yapılmaktadır.

Atatürk’ün Bolu’ya Gelişi

Atatürk’ün Bolu’ya geliş tarihi olan 17 Temmuz 1934 yılından beri her yıl aynı gün düzenlenmektedir. Atatürk’ün Bolu’ya gelişi, çeşitli sanatsal, kültürel ve sportif etkinliklerle kutlanmaktadır.

Etkinlik ve Günlerin Takvimi

• İzzet Baysal Günleri: Mayıs ayı 2. haftası (Bolu)
• Akşemsettin Hazretleri Anma Günü: Mayıs ayı son Pazar günü (Göynük)
• Babahızır Anma Günü: Haziran ayı son Pazar günü (Mengen)
• Şair Dertli Anma Günü: Temmuz ayı içinde (Yeniçağa)
• Şeyh-ül Ümran Günü: Temmuz ayı 1. Pazar günü (Mudurnu)
• Tekke Ümmi Kemal Günü: Temmuz ayı ilk Cuma günü (Bolu)
• Hayrettin-i Tokadi Günü: Temmuz ayı 3. Pazar günü (Bolu)
• Atatürk’ün Bolu’ya Gelişi: 17 Temmuz (Bolu)
• Ahilik Kültür Haftası: Ekim Ayı 2. haftası (Mudurnu)

Festival ve Şenlikler

• Karagöl Şenlikleri: Haziran ayı içinde (Kıbrıscık)
• İpekyolu Kültür Festivali: Haziran ayı içinde (Mudurnu)
• Aşçılık ve Turizm Festivali: Haziran ayı 3. hafta sonu (Mengen)
• Dörtdivan Şenlikleri: Temmuz ayı içinde (Dörtdivan)
• Sarıalan Yayla Şenliği: Temmuz ayı 2. hafta sonu (Bolu)
• Yamaç Paraşütü Festivali: Temmuz ayı 3. hafta sonu (Abant/Mudurnu)
• Esentepe Yağlı Güreşleri: Temmuz ayı içinde (Gerede)
• Elma Festivali: Ekim ayı ilk haftası (Seben)
• Bolu Beyaz Et Festivali: Temmuz Ayı içinde (Bolu)
• Marka Şehir Bolu ve Uluslararası Köroğlu Festivali Eylül-Ekim (Bolu) ^[17]

Bunlar dışında Bolu merkez ve ilçelerindeki yaylaların hemen hemen hepsi, yaz aylarında kendi yaylalarında yayla bayramları düzenlemektedir.

Panayırlar

Bolu’da, Temmuz-Ağustos ayları içinde yaklaşık 1 ay boyunca devam eden panayır düzenlenmekte iken, depremden sonra panayır kaldırılmış, sadece lunapark eğlencesi devam etmektedir. Bazı ilçelerde de her yıl düzenli olarak panayırlar açılmaktadır. Bolu’nun olduğu kadar Türkiye’nin de en ünlü panayırları arasında yer alan Gerede Panayırı bunların en önemlisidir.

Bolu’ya özgü özelikler

• Abant, Yedigöller, Gölcük, Gölköy, Aladağ, Köroğlu Dağları, Kartalkaya, Akkayalar, Seben Elma Festivali
• Göynük, Mudurnu tarihi özellikleri
• Kökez suyu
• Seben Gölü
• Nakış İğnesi
• Mudurnu el sanatları
• Aşçılık
• Maden suları: Akmina ve Çelik Bolu’dan çıkmaktadır.
• Türkiye’nin en büyük ormanlık alanı Bolu ilinde bulunmaktadır.
• Bolu, Seben ve Mudurnu kaplıcaları
• Tokat-i Hayrettin Hazretleri Türbesi
• Kartalkaya Kayak Merkezi
• Sarıalan Yaylası
• At Yaylası
• Köroğlu Dağı
• Kıbrıscık Yaylası
• Sinnecük Yaylası
• Tembel Yaylası
• Ardalan Yaylası
• Yazıca Yaylası
• Saçlık Tepesi
• Tarihi Kıbrıscık Evleri
• Göynük Zafer Kulesi
• Göynük Gazi Süleyman Paşa Camii
• Göynük Gazi Süleyman Paşa Hamamı
• Göynük Akşemsettin Hz.Türbesi
• Göynük Ömer Sıkkiyn (Bıçakcı)Türbesi
• Göynük Debbağ Dede (Tabak Dede) Türbesi
• Göynük Çubuk Gölü
• Göynük Sünnet Gölü
• Gavur Evleri

Bolu’da Yerel Medya

Bolu Yerel TV Kanalları

• Köroğlu TV

Bolu Ulusal Kanalları

• Abant TV

Bolu Yerel Radyo Kanalları

• Yankı FM (91.0)
• Kartal FM (93.7)
• Bolu FM (95.7)
• Radyo Şafak (96.5)
• Bolu Polis Radyosu (97.1)
• Gerede FM (92.3)

Bolu Yerel Gazeteleri

• Bolu Gazetesi
• Bolu Köroğlu Gazetesi
• Bolu Express Gazetesi
• Bolu Haber Gazetesi
• Bolu Şampiyon Gazetesi
• Bolu Gündem Gazetesi
• Bolu Olay Gazetesi
• Bolu Takip Gazetesi
• Bolunun Sesi Gazetesi
• Bizim Bolu Gazetesi
• Boluda Yeni Hayat Gazetesi
• Gerede Haber Gazetesi
• Gerede MedyaTakip Gazetesi
• Geredemiz Gazetesi
• Gerede Hayat Gazetesi
• Gerede Gazetesi (Mercan Medya)
• Yeni Ufuk Gazetesi
• Üniversitenin Sesi Gazetesi
• Mudurnu Haber Gazetesi

Kaynakça