Hatay Nerede

Hatay
—  İl & Büyükşehir  —
Hatay’ın Türkiye’deki konumu
Ülke	Türkiye
Bölge	Akdeniz Bölgesi
İdari birimler	15 ilçe
Yönetim
– Belediye Başkanı	Lütfü Savaş (CHP)
– Vali	Mehmet Celalettin Lekesiz
Yüz ölçümü
– Toplam	5,867 km2 (2,3 mi2)
Nüfus (2013)
– Toplam	1,503,066
– Yoğunluk	258/km² (668,2/sq mi)
Zaman dilimi	DAZD (+2)
– Yaz (YSU)	DAZD (+3)
Alan kodu	(+90) 326
Plaka kodu	31
İnternet sitesi: www.hatay.bel.tr

Hatay Gezilecek Yerler – Tarihi Yerler

• Hatay Nerede?
• Hatay Nüfusu
• Hatay Tarihi

Hatay Hakkında Genel Bilgiler

Hatay, Türkiye‘nin bir ili ve en kalabalık on üçüncü şehri. 2013 itibarıyla 1.503.066 nüfusa sahiptir.^[1] Akdeniz‘in doğu şeridinde 35° 52′ – 37° 4′ kuzey enlemleri ile 35° 40′ – 36° 35’ boylamları arasında yer alan Hatay’ın doğusunda ve güneyinde Suriye, batısında Akdeniz, kuzeybatısında Adana, kuzeyinde Osmaniye ve kuzeydoğusunda Gaziantep bulunur.

Hatay‘ın ilçeleri
Altınözü · Antakya · Arsuz · Belen · Defne · Dörtyol · Erzin · Hassa İskenderun · Kırıkhan · Kumlu · Payas · Reyhanlı · Samandağ · Yayladağı

 

Hatay Tarihçesi

Hatay Türkiye’nin en önemli eski yerleşim yerlerinden biridir. Yapılan arkeolojik araştırmalarda milattan önce 100.000 ile 40.000 yılları arasına tarihlenen bulgulara ulaşılmıştır. İl toprakları ilk Tunç Çağından itibaren Akat Beyliği ve M.Ö. 1800-1600 yıları arasında Yamhad Krallığına bağlı bir beyliğin sınırları içerisinde yer almıştır. Daha sonra MÖ 17. yüzyıl sonlarında Hititlerin ve MÖ 1490 yıllarında Mısır’ın egemenliğine girmiştir. Ardından Urartular, Asurlular ve Persler’in egemenliğine girdi.

MÖ 300 yılında Antakya kurulmuş ve kent hızla gelişmiştir. Kent MÖ 64 yılında Roma İmparatorluğu’na katılmış ve imparatorluğun Suriye eyaletinin başkenti olmuştur. İslam ordusu tarafından fethedilmiş, Emevi ve Abbasi egemenliğinde kalmıştır. Daha sonra 877’deTolunoğulları’nın fethettiği topraklar sırayla Ihşitler ve Selçuklular tarafından yıkılan Halep merkezli Hamdanoğulları (Beni Hamdan/Hamdânîler) egemenliğine girdi. 969 yılında Bizans İmparatorluğunun topraklarına katılan il 11-12.yüzyıllarda Haçlı Seferleri sırasında da önemli rol oynamıştır. Antakya Memlûk Devleti tarafından Haçlıların elinden alınmıştır (18 Mayıs 1268).

Osmanlı İmparatorluğu dönemi

1516’da Yavuz Sultan Selim bu toprakları ele geçirmiş ve Osmanlı İmparatorluğu dönemi başlamıştır. Memlûk Devletinden zapt edilen Antakya, Osmanlı İmparatorluğu’nda önce Halep’e bağlı bir sancak ve daha sonra kaza olarak yönetilmiştir. Bu dönemde Antakya, Asi Nehri ile Habib Neccar Dağı arasındaki dar ve meyilli alanda, 1,5–2 km²’lik bir alan üzerine yerleşmiş orta büyüklükte bir şehirdi. Osmanlı İmparatorluğu’nun Hatay’daki hakimiyeti 1918 yılına kadar devam etti.

Cumhuriyeti dönemi

Ana madde: Hatay Cumhuriyeti

Mondros Mütarekesinden sonra Fransız işgaline uğrayan ve 1921 yılında Türkiye Cumhuriyeti sınırları dışında kalan Antakya, İskenderun ve havalisinde İskenderun Sancağı adıyla bir yönetim kuruldu. 2 Eylül 1938’de bu sancakta kurulan “Hatay Cumhuriyeti’nin cumhurbaşkanı Tayfur Sökmen, başbakanı Abdurrahman Melek, meclis başkanı Abdülgani Türkmen, milli marşı İstiklâl Marşı olmuştur.

Hatay Devlet Meclisi 23 Temmuz 1939 tarihinde Türkiye’ye iltihak kararı almıştır. 23 Haziran 1939’da “Hatay” adıyla bir vilâyet olarak Türkiye’ye katılmıştır.

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Hatay’da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[2]

Hatay Kültürü

Kuzeyden güneye, güneyden kuzeye giden ve doğudan gelen anayolların kavşak noktasında bulunan Antakya, tarihi boyunca kıtalar ve bölgeler arası ticarette önemli rol oynamış, yolcu ve hacı kervanları için bir konaklama yeri ve çeşitli bölgelerden gelen insanlar için bir kültür alışverişi merkezi olmuştur. İskenderun ise tarihi boyunca Mezopotamya’ nın, Doğu ve Güneydoğu Anadolu’nun ithal ve ihraç limanı olarak hizmet vermiştir. Bu nedenle Antakya çeşitli bölgelerden gelmiş binlerce insanın konakladığı, başka bölge insanlarıyla hem mal, hem fikir alışverişinde bulunduğu, memleketlerine yeni bilgi ve fikirlerle döndükleri bir kültür merkezi görevi yapmış, Helenistik Dönem ve Roma İmparatorluğu dönemlerinde dünyanın sayılı uygarlık merkezlerinden biri olarak ün yapmıştır. Osmanlı İmparatorluğu döneminde de bir ticaret ve kültür merkezi görevi yapan Antakya bu dönemini günümüze kadar gelişerek sürdürmüş, kuruluşu Antakya’ dan eski olmasına rağmen kent olarak 20. yüzyıl başlarında önem kazanan İskenderun ise 1950′ li yıllardan sonra hızlı bir gelişme göstererek Türkiye’ nin sayılı ticaret, sanayi ve ihracat merkezlerinden biri haline gelmiştir.

Tarihi boyunca çeşitli inançlara sahip pek çok millete ev sahipliği yapan Hatay bölgesinde çok sayıda şair, bilim adamı ve sanatçı yetişmiş, zaman içinde zengin bir kültür birikimi meydana gelmiştir. Bu birikimin izlerini, etkilerini bugün de tarihi yapılarda, müzelerde eser olarak, toplum yaşayışında sanat, basın-yayın etkinlikleri ya da adet, gelenek, görenekler halinde görmek mümkündür. Ayrıca tarihi boyunca çeşitli dinlerin, inançların bir arada yaşadığı Hatay bu özelliğini bugün de korumakta, İslam, Hıristiyanlık ve Musevi inançları iç içe yaşamakta, cami, kilise ve havra yan yana varlıklarını ve fonksiyonlarını sürdürmektedir. Toplumun sahip olduğu ortak kültür nedeniyle inanç farklılıkları Hatay’ da hiçbir zaman problem olmamış, bu farklılıklar kültürel yapının bir zenginliği olarak kabul edilmiştir.

Hatay’ın Şivesi

Türkçenin Hatay ilinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan’ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre şöyledir:

Hatay Türküleri

Çukurova bozlaklarının etkilerini taşıyan Hatay türküleri genel olarak Gavurdağı yöresi özelliklerini yansıtır. Yörede söylenen uzun havalar ya Gavurdağı ve Barak ağzı uzun havaları ya da bunların etkilerini taşıyan özgün ezgilerdir. Yaygın olarak söylenen uzun havalar genel olarak Hüseyni makamı ile bu makama akraba makamlardır.

Halk müziği yönünden Antakya türkülerinin diğer ilçelerden farklı bir yapısı vardır. Türk Sanat Müziği karakteri taşıyan ve bu müziğin makam sisteminden büyük ölçüde etkilenen Antakya türküleri özellikle kupleler arasındaki uzun, birkaç ölçü devam eden “aaah” ya da “amaan” gibi sözcüklerle dikkati çeker. (Örnek: Altın Tasta Gül Kuruttum)

Antakya’ da eskiden bahar aylarında halk doğaya açılır (sahraya çıkar), yeşillik, ağaçlık yerlerde salıncaklar kurarak eğlenir, türküler söylenirdi. Bu sırada salıncakların salınımına uygun olarak (2/4′ lük 4/4′ lük ritimde) söylenen türkülere “sallangaç türküleri” adı verilirdi. Ayrıca düğünlerde, kadınlar dışarıda oynamadıkları için kapalı yerlerde kendi aralarında eğlenir, oynarlardı. Bu eğlence sırasında darbuka veya bakır leğen çalarak çoğunluğu doğaçlama olan oyun türküleri söylerler, türkülerden sonra “ha ha” lar çekip bunun ardındanzılgıt çekerlerdi.

Başlıca Türkülerin Adları:

Gül Kuruttum	Hanım Arabaya da Binmiş
Aman Aman Bağdatlı	Tütüncüden Tütün Aldım
Hekim Başı	Gemi Gelir Aka Aka
Lofçanın Altında Kuyu	Pınara Vurdum Kazmayı
Kına Havası	Meryem
Yaprak Gazellendi	Hasan Dağı
derelerde Biter Haşiş	İki Geyik Bir Derede
Yüksek Minarede	Ninam
Samancılar Saman Çeker	Elmas dolu Çekmece
Altın Tasta Gül Kuruttum	Berber
Cemal	Atlandım İndim Eşiği
Eli Elime Değdi	Bağdadın Hamamları

Hatay Halk Oyunları

Hatay’ da oynanan oyunlar halay grubuna girer. Yörede davul, zurna, def, zil, argun ve dümbelek ile çalınıp oynanan bu oyunlarda daha çok karakter olarak aşk, sevinç, taklit ve ağıt (dertlenme) konuları işlenir. Hatay oyunları Adana, Gaziantep yöreleri ile benzerlik gösterir. Ayrıca yörede Çerkez oyunları (Çeçen, Aspura, Kafe, Rig gibi) da oynanmaktadır.

Başlıca halk oyunları:

Küllük	Halebi
Kaba	Koyser
Garibin Ayağı	Şerci
Havuş	Rişko
Deliarap	Kırıkhan
Zennube	Hizmeli
Arci	Yağlık Kenarı
Bağdat’ ın Hamamları	Eli Elime Değdi

Hatay El sanatları

Hatay’ da geçmişte yaygın olan el sanatları teknolojik gelişmeler sonucunda terk edilmiş ya da unutulmuş, günümüzde çoğu sanatların uygulayıcıları kalmamıştır. Halen taş işçiliği, tarihi ve mitolojik konulu eserlerin ve heykellerin taklitlerinin üretimi, ipek dokumacılığı, ağaç oymacılığı, camcılık, sikkecilik, sap ve hasırdan tepsi ve tabak vb. malzeme üretimi ve defne yağı kullanılarak yapılan defne (gar) sabunu yapımı yaşayan başlıca el sanatlarındandır.

Hatay Ekonomisi

Hatay’ ın Anavatan’ a ilhakından önce 19. yüzyılın sonlarında yörenin başlıca tarım ürünleri tahıl, zeytin ve meyanköküdür. Bu dönemde Mısır, İngiltere, Fransa ve İtalya’ ya tahıl, meyankökü, yün, kereste ve bazı gıda maddeleri ihraç edilirken, pamuklu dokuma, çiğit, demirden yapılmış aletler ve ilaç ithal edilmektedir.

1939′ a değin sanayinin en gelişmiş dalları ipekli dokuma ile sabunculuktur. Deri ve madeni eşya ile taşa ve toprağa dayalı sanayi dallarında ilkel tekniklerle çalışan imalathaneler sanayi potansiyelini oluştururken 1940′ lı yıllarda gıda sanayii ağırlık kazanmıştır. 1953′ teHarbiye Defne Hidroelektrik Santralinin devreye girmesiyle enerji sorunu çözülünce önce çırçır sonra iplik ve dokuma fabrikaları kurulmuştur. 1954′ de Sarıseki Gübre Fabrikası kurulurken, 1960′ larda imalat sanayi gelişmiş; tarım araç ve gereçleri, yağ, mazot ve hava filtreleri, fren balataları, dokuma sanayiinde kullanılan makinalar üretilmeye başlanmıştır.

1970′ lerde İskenderun’ da Türkiye’ nin üçüncü demir-çelik fabrikası olan İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.’nin kurulmasıyla ilin sanayi potansiyeli iyice gelişmiştir ve yan sanayilerin de gelişmesini sağlamıştır. Bugün anılan tesislerin yanı sıra 40 civarında haddehane ile Hatay, önemli bir sanayii potansiyeli sergilemektedir. İskenderun Körfezi bugün en büyük demir çelik işleme ve üretim yeri haline gelmiştir.

Geleneksel küçük sanayi olarak dericilik, ayakkabıcılık ve mobilyacılık önemli bir potansiyele sahiptir. Ağırlıklı sanayiler orman ürünleri, dokuma, giyim, deri sanayii, metal eşya, makina teçhizat, ulaşım araçları ve ilmi ve mesleki ölçüm aletleri sanayileridir.

İskenderun Organize Sanayi Bölgesi’ nden sonra kurulan Payas ve Antakya Organize Sanayi bölgeleri konumluk yer bakımından iş adamlarına önemli yatırım alanı oluştururken sanayinin yıllar itibariyle il ve ülke ekonomisindeki payı da artmaya devam etmektedir.

Hatay ilinin toplamda %18.9′ luk kısmı tarıma elverişlidir. Tarım arazisinin %63′ ünde tarla tarımı yapılmakta, %13.8′ inde sebze yetiştirilmekte, %9.4′ ünde meyvecilik, %1.8′ inde bağcılık, %11.8′ inde zeytincilik yapılmaktadır.

İlin önemli tarım ürünleri arasında buğday ve pamuk başta gelmektedir. Turunçgiller, meyve grubu içinde çok önemli bir yere sahip olup, ardından üzümsü meyveler gelmektedir. Turunçgillerin yanı sıra üzüm, Trabzon hurması, incir, erik ilin önemli meyvelerindendir. Örtü altı yetiştiriciliği (seracılık) da gittikte yaygınlaşmaktadır. Zeytin üretimi de başta Altınözü ilçesi olmak üzere oldukça yaygındır.

[3]

Hatay’ın Nüfusu

İl nüfusu 2013 sayımına göre 1.503.066 kişidir. Nüfusun tamamı şehir merkezi konumundadır. Büyükşehir torba yasası tasarıyla tüm belde belediyeleri ve köyler mahaleye dönüştürülerek şehir merkezi statsüne alınmıştır. Kilometrekareye düşen nüfus yoğunluğu 274,24’tür. Bu bakımdan Türkiye’nin en yoğun nüfusa sahip 4. ilidir. Nüfus artış hızı yaklaşık olarak %1,2’dir.

İlçe	Şehir nüfusu[4]	Köy nüfusu[4]	Toplam nüfus[4]
Altınözü	61.882	0.000	61.882
Arsuz	79.782	0.000	79.782
Antakya	347.974	0.000	347.974
Belen	30.061	0.000	30.061
Defne	134.570	0.000	134.570
Dörtyol	115.251	0.000	115.251
Erzin	41.297	0.000	41.297
Hassa	54.231	0.000	54.231
İskenderun	245.083	0.000	245.083
Kırıkhan	107.049	0.000	107.049
Kumlu	13.241	0.000	13.241
Payas	38.959	0.000	38.959
Reyhanlı	88.925	0.000	88.925
Samandağ	116.151	0.000	116.151
Yayladağı	28.610	0.000	28.610

 

Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Hatay il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Hatay il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.

Eğitim

2007 yılının istatistiklerine göre ilde 16 anaokulu; 147 lise, meslek lisesi, Anadolu lisesi ve dengi okul; ve 635 ilköğretim okulu bulunmaktadır.[19] İlköğretim okullarında 9.045 öğretmen 232.191 öğrenciye, liselerde ise 3.325 öğretmen 56.841 öğrenciye eğitim vermektedir.[19] Bu verilere göre ilköğretim okullarında öğretmen başına ortalama 25.7 öğrenci, liselerde ise öğretmen başına ortalama 17.1 öğrenci düşmektedir.

İlin yüksek öğretim merkezi 10 Kasım 1992’de faaliyete geçen Mustafa Kemal Üniversitesi’dir. Üniversite kurumları dokuz fakülte (eğitim, fen edebiyat, güzel sanatlar, iktisadi ve idari bilimler, mühendislik mimarlık, su ürünleri, tıp, veterinerlik, ziraat), üç enstitü (fen bilimleri, sağlık bilimleri, sosyal bilimler), dört yüksekokul (beden eğitimi, sağlık, sivil havacılık, turizm işletmeciliği ve otelcilik), yedi meslek yüksekokulu ve sekiz araştırma ve uygulama merkezinden oluşmaktadır. 2006-2007 öğretim yılı itibarıyla üniversitede 708 akademik personel, 575 idari personel ve 14.439 öğrenci bulunmaktadır.[20]

Hatay Tarihi yerler

Kaleler

Koz Kalesi (Kürşat Kalesi)

Altınözü ilçesinde, aynı adla anılan köyün yakınlarındadır. Eski çağlarda kullanılan ve Altınözü tarafından gelip Harbiye’ den geçerek Antakya’ya giren Kuseyr yolu üzerindedir. Bu kalenin Antakya’nın güney bölgesini emniyet altına almak amacıyla Antakya Prensliğidöneminde yapıldığı sanılmaktadır. Antakya Latin Patriği’ nin de ikamet ettiği yer olan kale 1268 yılında Baybars tarafından kuşatma sonucunda teslim alındı. Bir tepeyi içine alacak şekilde yapılan kalenin sadece büyük blok taşlarla inşa edilmiş olan yarım daire şeklindeki iki burcu ayakta olup, diğer kısımları harap ve belirsiz durumdadır.

Bakras Kalesi

Aynı adla anılan köyün hemen üst tarafındadır. Köyün yolu Antakya – İskenderun yolunun 27. km’sinde, yoldan 4 km kadar batısında sarp bir tepe üzerinde yapılmıştır. Strabon’ un bu kaleden bahsettiğine bakılırsa, tarihi çok eski olmalıdır. Kale önceleri Belen geçidinin girişini, Antakya kurulduktan sonra ise Selevkos başkentini koruma gayesine hizmet etti. Haçlılar döneminde de Antakya Prensliği’ nin kuzeyde en önemli savunma noktasıydı. Birkaç defa el değiştirdikten sonra Tapınak Şövalyeleri’ nin eline geçen kale 1268 yılındaBaybars tarafından kuşatılarak zaptedildi. Birkaç katlı ve bir alay askeri barındıracak büyüklükte olan kale genel olarak harap olmaya yüz tutmuş olmakla birlikte, birçok mekanları sağlam durmaktadır.

Payas Kalesi

Payas’ ta, Sokullu Külliyesi’ nin batısındadır. Burada eskiden harap bir kale vardı. Sahilde inşa edilen Payas Limanı ile tersanesinin güvenliği için 1567 yılında kale ve hendeği tamamen sökülerek yeniden yapıldı, yapımı 1571 yılında tamamlandı. Son yüzyıl içinde hapishane olarak kullanıldı.

Mancılık Kalesi

Payas – Dörtyol arasında, Amanos Dağları eteklerinde 700 metre kadar yüksekte, sarp bir tepe üzerinde yapılmıştır. Halen harabe halindedir. Rabat Köyü’ nden Gürlevik Yaylası’ na giden yolun 12. km’ sinden ayrılan bir patika ile ulaşılabilen kale 1290 yılında yapılmıştır. Kale kalıntıları, sık ağaçlar arasında kaybolmuş haldedir.

Cin Kulesi

Kale ile liman arasında, hemen aşağıdaki limanı korumak için 1577 yılında inşa edilmiştir. Eskiden “İskele kalesi” adıyla anılan bu yapı 360 derecelik görüş alanına sahip bir karakol kulesidir.

Darbısak Kalesi

Kırıkhan’ın kuzeyinde Alaybeyli Köyü’nün hemen önünde bir tepe üzerindedir. Bu kale Antakya Prensliği döneminde yörenin önemli kalelerinden biriydi. hem İskenderun Körfezi’nden gelen dağ yolunun doğu girişinin, hem de Belen Geçidi’ nin kuzey girişinin güvenliğini sağlıyordu. 1268 yılında Baybars tarafından alındıktan sonra önemini yitiren kale uzun süre terk edilmiş halde kalmış, 19. yüzyıl sonlarında burada Karamürselzade Mustafa Şevki Paşa tarafından İslam evliyası Bayezid-i Bistami adına bir cami ve ziyaret yeri yaptırılmıştır. Kalenin bazı bölümleri kısmen ayaktadır. Cami ve Bayezid-i Bistami’ nin makamı her yıl binlerce ziyaretçi tarafından ziyaret edilir.

Sarıseki Kalesi

İskenderun-Payas arasında eski anayol güzergahı üzerindedir. Helenistik dönemde veya Haçlılar döneminde yapıldığı sanılmaktadır. Harap haldeki kalenin Yavuz Sultan Selim döneminde yeniden yapımına başlandı, ancak inşaat Kanuni Sultan Süleyman döneminde tamamlanabildi. Kısmen ayakta olan kale halen askeri bölge içindedir.

Şalan Kale

Amanos Dağları üzerinden aşarak İskenderun Körfezi ile Kırıkhan Ovası’ nı birbirine bağlayan eski dağ yolu üzerinde, Değirmendere yakınında sarp bir tepe üzerindedir. Harap halde ve sadece birkaç duvarı ayakta olan kalenin Haçlılar dönemine ait olduğu ve yolun güvenliğini sağlamak amacıyla yapıldığı sanılmaktadır. Kale Şuğlan, Çıvlan, Şıvlan gibi adlarla da anılmaktadır.[3]

Hatay’ın Coğrafyası

İlin Altınözü, Antakya,Defne, Payas, Arsuz, Belen, Dörtyol, Erzin, Hassa, İskenderun, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ ve Yayladağı olmak üzere 15 ilçesi vardır.

Akdeniz’deki önemli bir liman şehri olan İskenderun ve merkez ilçesi Antakya, ilin en büyük iki yerleşim yeridir ve en önemli geçim kaynağı portakal ve turunçgil tarlalarıdır.

Yüzölçümü

İl topraklarının yüzölçümü 5.566 kilometrekaredir.

İlçe	Yüzölçümü (km²)[21]	İl yüzölçümüne oranı (%)
Altınözü	357	7
Antakya	889	13
Belen	197	3
Dörtyol	580	10
Erzin	298	6
Hassa	495	9
İskenderun	759	14
Kırıkhan	588	13
Kumlu	186	3
Reyhanlı	406	7
Samandağ	446	8
Yayladağı	466	7

Dağ ve tepeler

İl topraklarının %46.1’ini dağlar, %33.5’ünü ovalar ve %20.4’ünü platolar oluşturur. İl topraklarının en önemli yükseltisini kuzey-güney hattında uzanan Nur Dağları (Gavur Dağları ve Amanos Dağları olarak da bilinir) oluşturur. Bu sıradağların en yüksek noktası ise Mığırtepe’dir (2.240 metre). Öteki önemli dorukların yüksekliği 2000 metreden azdır. Yüksek, dik ve kolay geçit vermeyen bir yapı gösteren Amanos Dağları, Samandağsınırları içinde Asi Vadisi ile kesintiye uğrar. Aynı dağlık dizi Asi Vadisi’ nden hemen sonra Yayladağı ilçesi sınırları içinde de devam eder. Bu bölgede Ziyaret Dağı ile 1739 metre yükseklikteki Keldağ iki önemli yükselti olarak göze çarpar.

Dağ / tepe	Yükseklik (m)	Bulunduğu ilçe	Üzerinde bulunduğu sıradağ
Akkaya Tepe	1.839	Hassa	Nur Dağları
Akoluk Tepe	1.324	Antakya	Nur Dağları
Nur Dağları	1.500	Hatay	Nur Dağları
Baytar Tepe	1.581	Samandağ	Musa Dağı
Bozdağ (Mığır Tepe)	2.240	Hassa	Nur Dağları
Çağşak Tepe	1.643	İskenderun	Nur Dağları
Çobandede Tepe	1.722	İskenderun	Nur Dağları
Daz Tepe	1.755	İskenderun	Nur Dağları
Elmadağ	660	Belen	Nur Dağları
Göksivri Tepe	1.234	Samandağ	Musa Dağı
Habib-i Neccar Dağı	500	Antakya	Keldağ
İkiztepeler	1.668	Samandağ	Nur Dağları
İşaret Tepe	1.773	Samandağ	Nur Dağları
Kabaağaç Tepe	1.626	Samandağ	Nur Dağları
Keldağ (Akra)	1.729	Yayladağı	Keldağ
Kızıldağ Tepe	1.700	Dörtyol	Nur Dağları
Koçağız Tepe	1.281	Samandağ	Musa Dağı
Kökürün Tepe	1.731	Hassa	Nur Dağları
Kuşçu Tepe	2.076	Hassa	Nur Dağları
Malatya Tepe	507	Antakya	Habib-i Neccar
Musa Dağı	1.230	Samandağ	Nur Dağları
Sincer Tepe	1.560	Antakya	Nur Dağları
Ziyaret Dağı	1.235	Yayladağı	Keldağ

Ovalar

Amik Ovası ilin en önemli düzlüğüdür ve bu topraklarda tarım oldukça gelişmiştir. Diğer önemli düzlükler Dörtyol Ovası, Arsuz, Payas, İskenderun ve Erzin Ovası’dır.

Akarsular

Hatay’ın en önemli akarsuyu olan Asi Nehri, Lübnan Dağları ve Anti-Lübnan Dağları arasındaki Bekaa Vadisi’nde kaynayan akarsuların birleşmesiyle oluşur, Suriye topraklarından geçerek ilin güneydoğu sınırlarından girer. Afrin ve Karasu çaylarının birleşmesiyle oluşan Küçük Asi Çayı’ nı aldıktan sonra Samandağ yakınlarında delta oluşturarak Akdeniz’e dökülür. Nehri besleyen öteki akarsular arasında Büyük Karaçay, Hüseyinli, Kavaslı ve Defne (Harbiye) dereleri sayılabilir. Asi Nehri Nil ile beraber ters akış yönüne sahip iki akarsudan biridir.

Amanos Dağları’ nın batı yamaçlarından çıkarak Akdeniz’ e dökülen küçük ve kısa akışlı Deliçay, Mersin Çayı, Arsuz Çayı, Gülcihan Çayı ve Burnaz Suyu gibi akarsular da vardır.

Baraj ve göller

Hatay’da sulama amacı ile Karasu Çayı üzerinde inşa edilen Tahtaköprü Barajı, Karasu Çayı üzerinde inşa edilen Yayladağı Barajı ve Beyazçay üzerinde inşa edilen Yarseli Barajı bulunmaktadır.

Amik Ovası’nın orta kısımlarında yer alan Amik Gölü, 1970li yıllarda tamamen kurutulmuş ve tarıma açılmıştır. Diğer önemli göller ise Gölbaşı ve Yenişehir Gölü’dür.Bunların yanında Yayladağı yolu üzerinde Kızılgöl’de vardır.Bu göl yazları kurur kışlar ise göl su ile dolar.

Madenler

Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün yaptığı araştırmalara göre il genelinde altın, aluminyum, asbest, demir, dolomit, fosfat, kireçtaşı, krom, manyezit ve mermer rezervleri bulunmaktadır.[23]

Hatay İklimi

İlin büyük kesimi Akdeniz ikliminin etkisi altındadır. Ancak yükselti ve karasallığa bağlı olarak çeşitli farklılıklar da mevcuttur. Türkiye’nin yağışlı bölgeleri arasındadır. Genel olarak kışlar ılık ve yağışlı, yazlar sıcak ve kurak geçer. En sıcak ay ortalaması İskenderun’ da 28.6°C, Antakya’ da 27.6°C; en soğuk ay ortalaması bu merkezlerde sırasıyla 11.9°C ve 8.1°C’ dir. İskenderun’ da bugüne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 43.2°C (26 Ağustos 1962), en düşük sıcaklık ise -3.2°C’ dir (6 Şubat 1950). Antakya’ da bugüne kadar ölçülen en yüksek sıcaklık 43.9°C (26 Ağustos 1962), en düşük sıcaklık ise -14.6°C (15 Ocak 1950) olmuştur. Antakya’ nın yılllık sıcaklık ortalaması 18.2°C ve ortalama karla örtülü gün sayısı 1′ dir. yıllık ortalama yağış tutarı, İskenderun’ da 785 mm, Dörtyol’ da 1022 mm,Antakya ‘da 1173.4 mm’ dir. [3]

Yönetim

Şu an Mehmet Celalettin LEKESİZ Hatay valisidir. 2011 genel seçimleri sonucu Hatay’ı temsilen Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Adalet ve Kalkınma Partisi’nden beş milletvekili (Sadullah ERGİN, Orhan KARASAYAR,Mehmet ÖNTÜRK,Adem YEŞİLDAL,Hacı Bayram TÜRKOĞLU ), Cumhuriyet Halk Partisi ‘nden dört milletvekili (Mehmet Ali EDİBOĞLU , Mevlüt DUDU , Refik ERYILMAZ , Hasan AKGÖL ), Milliyetçi Hareket Partisi’nden bir milletvekili ( Adnan Şefik ÇİRKİN ).

Ulaşım

Araç türü	Araç sayısı (Mart 2008)
Otomobil	93.745 [24]
Minibüs	9.492 [25]
Otobüs	2.680 [26]
Kamyonet	29.315 [27]
Motosiklet	109.533 [28]
Özel amaçlı taşıtlar	542 [29]
Traktör	16.246 [30]

Popüler kültürde Hatay

• Indiana Jones: Son Macera filminin konusunun bir bölümü İskenderun’da geçmektedir.
• Asi dizisinin çekimleri Hatay’da gerçekleşmiştir.
• Kül ve Ateş dizisinin çekimleri Hatay’da gerçekleşmiştir.
• Kasaba filminin çekimleri Hatay’da gerçekleşmiştir.
• Şellale filminin çekimleri Hatay’da gerçekleşmiştir.
• Eve Giden Yol: 1914 adlı film Hatay’ı konu almıştır.
• Kibar Feyzo(1978) adlı filmin çekimi Hatay’ın Reyhanlı ilçesinin Harran köyünde gerçekleşmiştir.
• Propaganda (film) filminin çekimleri Hatay’da gerçekleşmiştir
• Arka Sıradakiler (dizi )’1′ bölümü Antakya ‘da çekilmiştir
• 1959 yapımı benhur filminde antakya’dan söz edilmiştir.
• Fatma Girik ve Tarık Akan’ın Kaçak filmi Hatayda çekilmiştir.

Kaynakça