KahramanMaraş Tarihi ve Genel Bilgiler
KahramanMaraş Nerede?
Kahramanmaraş | |
— İl & Büyükşehir — | |
Kahramanmaraş’ın merkezi |
|
Slogan: “Maraş bize mezar olmadan, düşmana gülzar olamaz!” | |
Kahramanmaraş’ın Türkiye’deki konumu |
|
Ülke | Türkiye |
---|---|
Bölge | Akdeniz Bölgesi |
İdari birimler | 11 ilçe |
Yönetim | |
– Belediye Başkanı | Fatih Mehmet Erkoç (AK Parti) |
– Vali | Şükrü Kocatepe |
Yüz ölçümü | |
– Toplam | 14,525 km2 (5,6 mi2) |
Rakım | 568 m (1.864 ft) |
Nüfus (2013) | |
– Toplam | 1,075,706 |
– Yoğunluk | 74/km² (191,7/sq mi) |
Zaman dilimi | DAZD (+2) |
– Yaz (YSU) | DAZD (+3) |
Alan kodu | (+90) 344 |
Plaka kodu | 46 |
İnternet sitesi: www.kahramanmaras.bel.tr |
Kahramanmaraş Gezilecek Yerler – Tarihi Yerler
KahramanMaraş Hakkında Genel Bilgiler
Kahramanmaraş, eski ve halk arasındaki adıyla Maraş, Türkiye’nin bir ili ve en kalabalık on sekizinci şehri. 2013 itibarıyla 1.075.706 nüfusa sahiptir. Kurtuluş Savaşı’nda işgale direnişi nedeniyle TBMM tarafından şehreİstiklal Madalyası verildi. Yine bu kararla Maraş olan eski adı, Kahramanmaraş olarak değiştirildi.[1] Şair Gülten Akın, Maraş halkı için “Adamın su gibi akanıdır Maraşlı” demiştir.[2] Ünlü Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi, iseSeyahatnamesinde Maraş halkı için, “Kelimatları lisan-ı Türkidir ve ekseriya halkı Türkmendir” der.[3] Maraş ve çevresi başta Oğuzların Avşar, Bayat ve Beydili boyları çoğunlukta olmakla birlikte hemen hemen 24 Oğuz boyunun tamamı mevcuttur.
Dövme dondurmasıyla meşhurdur. Kahramanmaraş’ın dövme dondurması yerel şirketlerin azmi ve katkısıyla ünü tüm dünyaya yayılmış ve birçok dünya şehirlerinde dondurma şubeleri açılmıştır. Japonya’dan ABD’ye,Avustralya’dan Dubai’ye kadar birçok ülkede şehrin ve dondurmanın yerel firmalarca tanıtımı yapılmaktadır.
2012’de çıkarılan 6360 sayılı kanun ile büyükşehir oldu. Aynı zamanda Kahramanmaraş Türkiye’nin elektrik ihtiyacının %14’ünü karşılamaktadır.[4]
Etimoloji
Şehrin adı Hititler döneminde Markasi olarak geçmektedir.[5] Kahramanmaraş’ın Kurtuluş Savaşı’ndan önceki adı Maraş’tır. Kurtuluş Savaşı’ndan sonra İstiklal Madalyası ile ödüllendirilmiş, daha sonra ise TBMM’nin kararıyla 7 Şubat 1973’te ‘Kahraman’ ünvanı verilmiştir. Aynı zamanda Maraşspor’un ismi de Kahramanmaraşspor olarak değiştirilmiştir.
Kahraman Maraş Tarihi
Tekir Vadisi, Döngel Köyündeki mağaralarda yapılan araştırmalarda ele geçen buluntular yörede insan yerleşiminin Üst Paleolitik Çağda başladığını; Neolitik, Kalkolitik ve Eski Tunç Çağlarında da sürdüğünü göstermektedir.2009 yılında Kahramanmaraş merkezde yapılan kazılar esnasında da M.S. 300-400 yıllarına ait olan Germenicia Antik Kentine dair birtakım mozaikler bulunmuş ve üzerlerinde çalışmalara başlanmıştır.
Şehri Hititler kurmuşlardır. Daha sonra Asurlular, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Araplar, Selçuklular, Memluklular, Dulkadiroğulları ve Osmanlılar şehre hakim olmuşlardır.
Maraş’a Kurtuluş Savaşı sırasında halkın gösterdiği direnişten dolayı 7 Şubat 1973’den itibaren TBMM tarafından Kahramanlık unvanı verilerek adı Kahramanmaraş olarak değiştirildi.
11. yüzyılın sonlarında Anadolu’ya kesin olarak yerleşen Türklerin egemenliğinde kaldı. 1243’te Moğol İşgaline uğrayan Maraş,II.Anadolu Beylikleri devrinde Dulkadiroğulları’nın oldu.1516’da Osmanlı egemenliğine geçen Maraş, 1516-1919 yılları arasında Osmanlı egemenliğinde kaldı.Mütareke Döneminde önce İngilizler, sonra Fransızlar tarafından işgal edildi.
Kurtuluş Savaşı dönemi
Kahramanmaraş’ın kurtuluş savaşındaki yeri Kurtuluş Savaşı, özellikle Türk-Fransız Cephesi ve Maraş Savunması makalelerinde daha detaylı olarak anlatılmaktadır.
Cumhuriyet dönemi
2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Kahramanmaraş’ta sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[6]
Kahraman Maraş Coğrafyası
Kahramanmaraş’ın merkezi Ahir Dağı’nın eteklerine kurulmuştur. Bu yüzden şehir merkezi engebelidir. Şehrin merkezi dışında kalan bazı bölgeler düzlük olsa da geneli engebeli bir yapıya sahiptir. Kahramanmaraş iklim yapısında diğer illerden farklıdır. Çünkü Kahramanmaraş’ın il haritası onu 3 bölgeye birden sokmaktadır. Bu sebeple değişken bir iklime sahiptir ancak genelde Akdeniz İklimi hakimdir. Kahramanmaraş’ın bulunduğu bölge şehir merkezi o bölgede olduğundan Akdenizdir.
Kahraman Maraş’ın Nüfusu
2011 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre il nüfusu 1.054.210’dur. Kahramanmaraş kent merkezi nüfusu 428.724’tür. Nüfusun %62’si il ve ilçe merkezlerinde, %38’si ise belde ve köylerde yaşamaktadır. İl genelinde km²’ye düşen kişi sayısı 73,57’dir.[8]
Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Kahramanmaraş il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Kahramanmaraş il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.
İdari yapı
Kahramanmaraş’ın İlçeleri
|
Ekonomi
Sanayi
Sanayi bakımından bir Anadolu kaplanı olan K.Maraş iki resmi ve iki de özel OSB ‘ye sahiptir. Özellikle tekstil ve iplik sanayiinde Türkiye ve Ortadoğu’da önde gelen bir merkez durumuna gelmiştir. Şehirdeki 5. OSB’nin yapımına karar verilmiş olup çalışmalar sürmektedit. Tomsuklu mevkiine yapılacak yeni OSB yaklaşık 25 bin dekar (dönüm) genişliğinde yapılacak ve bu büyüklüğü ile Türkiye’nin en büyük sanayi OSB’si olacaktır.
Barajlar
- Sır Barajı
- Menzelet Barajı
- Kartalkaya Barajı
- Ayvalı Barajı
- Klavuzlu Barajı
- Adatepe Barajı
Kültür
Maraş Şivesi
Türkçenin Kahramanmaraş ilinde kullanılan şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Prof. Dr. Leyla Karahan’ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre, iki ayrı grupta yer alır:
Ulaşım
Kahramanmaraş Akdeniz Bölgesinin doğusunda bulunmakta ve hem kara hem de demir yolu ulaşımında güneyden ve Akdeniz’den gelen yolları doğuya ve kuzeye bağlayan önemli bir noktadır.
Birçok ilden otobüs seferlerinin bulunduğu otobüs terminali kent merkezindedir.Yeni otobüs terminali kent merkezine 4 Km uzaklıktadır.
Kahramanmaraş tren istasyonu ile demiryolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Türk Hava Yolları İstanbul (Atatürk Havalimanı) – Kahramanmaraş arasında haftanın her günü direk karşılıklı sefer düzenlemektedir.THY ile birlikte PEGASUS havayolları da haftanın 3 günü İstanbul (Sabiha Gökçen Havalimanı) – Kahramanmaraş arasında karşılıklı sefer düzenlemektedir. Ayrıca Anadolu Jet ile Ankara-Kahramanmaraş arasında haftanın her günü direk karşılıklı seferler ile havayolu ulaşımı sağlanmaktadır.
Kaynakça
- ^ http://www.kahramanmaras.bel.tr/kent-rehberi/istiklal-madalyasi.html
- ^ http://www.kahramanmaras.bel.tr/kent-hakkinda/marasli-huseyin-destani.html
- ^ http://turkoloji.cu.edu.tr/ATATURK/arastirmalar/mehmet_yetiskin_osmanli_maras.pdf
- ^ *Kanal46.com. “”Kahramanmaraş Türkiye’nin enerji üretim merkezi””. (Türkçe) (28 Mart 2013).
- ^ Maraş il yıllığı 1967. 1967. ss. 74.
- ^ “Kanun No. 6360”. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2014.
- ^ “İl ve İlçelerimize Ait İstatistiki Veriler”. Türkiye Cumhuriyeti Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 2009-12-31.
- ^ *tuik.gov.tr. “Kahramanmaraş Şehir, belde ve köy nüfusları – 2011”. (Türkçe) (29 Şubat 2012).
- ^ “1965 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1970 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1975 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1980 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1985 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1990 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2000 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2007 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2008 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2009 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2010 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2011 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2012 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ “2013 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
0 Comments