Kırıkkale Tarihi ve Genel Bilgiler
Kırıkkale Nerede?
| Kırıkkale | |
| — İl — | |
 İlin Türkiye’deki konumu |
|
 Kırıkkale haritası |
|
| Ülke | Türkiye |
|---|---|
| Coğrafi bölge | İç Anadolu |
| İlçe sayısı | |
| Belde sayısı | 14[1] |
| Köy sayısı | 172[1] |
| İl merkezi | Kırıkkale |
| Yönetim | |
| – Vali | Ali Kolat |
| Yüzölçümü | |
| – Toplam | 4,589 km2 (1,8 mi2) |
| Nüfus (2013)[2] | |
| – Toplam | 274.658 |
| – Kır | 42.827 |
| – Şehir | 231.831 |
| Zaman dilimi | DAZD (+2) |
| – Yaz (YSU) | DAYZD (+3) |
| İl alan kodu | 318 |
| İl plaka kodu | 71 |
| İnternet sitesi: http://www.kirikkale.gov.tr | |
Kırıkkale Gezilecek Yerler – Tarihi Yerler
Kırıkkale Hakkında Genel Bilgiler
Kırıkkale, Türkiye Cumhuriyeti’nin İç Anadolu Bölgesinde yer alan bir ildir.
Şehrin adını nereden aldığına dair kesin bir bilgi yoktur. Kırıkköyü ile kentin merkezinde bulunan Kaletepe’nin kısaltılarak birleştirilmesinden ortaya çıktığı söylenir. Bu ismin halk tarafından yakıştırıldığı kanaati yaygın olmakla beraber bölgenin ismi Osmanlı arşiv belgelerinde “Kırıkkal” şeklinde geçmektedir. Kırıkkale, 21 Haziran 1989 târih ve 3578 sayılı yasa gereğince dönemim başbakanı Turgut Özal tarafından yapılan törenle il olmuştur. İlk vâlisi Fikret Güven, 17 Ağustos 1989 târihinde yapılan törenle il vâliliği görevine başlamıştır.[3] 2010 TUIK verilerine göre ilimizde merkez ilçeyle beraber 9 ilçe, 14 belde ve 173 köy vardır.
Coğrafya
İlin kuzeyinde Çamlıca, Karakaya ve Kırıkkale tepeleri bulunur. Topraklarının denizden ortalama yüksekliği 700 m. olup kuzeybatıdan güneydoğuya doğru Koçu Dağı uzanmaktadır. Bu dağ, 4 × 7 km boyutlarındadır.Yığlıtepe, deniz seviyesinin 1278 m. üstündedir. Güney-güneydoğuda Denek Dağ Sırası bulunmaktadır. Bu dağ sırası Çoruhözü Vâdisi’nin güneyinde uzanmaktadır.
İl yüzölçümünün küçük bir bölümünü ovalar oluşturur. Kuzeydeki Çamlıca ve Karakaya tepeleriyle güneydeki Denek Dağı’nın arasında Kırıkkale Ovası uzanmaktadır. Kırıkkale ilinde yerleşimin önemli bölümü buradadır. Ovanın en geniş yeri, Çoruhözü Deresi’nin Kızılırmak’a aktığı noktadır.
İl sınırları içerisindeki yaylalar, deniz seviyesinin 1200-1600 m üzerindedir.
Su kaynakları
Şehrin en önemli akarsuyu Kızılırmak’tır. 94 km’lik bir bölüm şehir sınırları içinde yer alır. Kentin güney ve batısından geçer. Kent, Kızılırmak’la yerleşim olarak birleşmiş durumdadır. Kızılırmak, Yeşil Vadi Projesi’yle koruma altına alınmıştır. Kapulukaya Hidroelektrik Santrali bu ırmak üzerinde kurulmuş olup faaliyetlerini sürdürmektedir.
Şehirde Sulakyurt-Danacı Göleti’yle Ahılı deresi üzerinde sulama amaçlı bir gölet vardır. Enerji amaçlı kullanılan Kapulukaya Barajı’nın ardında suların birikmesiyle oluşmuş -isimsiz- yapay bir göl bulunur.
Şehirdeki küçük akarsular Çoruhözü : İzzettin-Balışeyh arasında demiryoluna paralel olarak merkezden geçer ve Kızılırmak’a karışır. Derenin aktığı yerlerde su, tarımsal sulamada kullanılır.
Okun Deresi : Elmadağ’ın güneyinde akan suların oluşturduğu Balaban ve Sarılıöz çaylarının Kılıçlar Köyü’nde birleşmesinden oluşur ve Kızılırmak’a karışır.
Delice Irmağı: Delice ilçesi ile Çorum toprakları arasında akar. Bozköy ovasını sular ve Kızılırmak’a karışır. Irmağın il sınırlarındaki uzunluğu 54 km.dir.
Coğrafi yapısı
İç Anadolu Bölgesi’nde Orta Kızılırmak Bölümü’nde yer alan Kırıkkale, doğuda Çorum, Yozgat, güneyde Kırşehir, batıda Ankara, kuzeyde Çankırı illeri ile komşudur.
Nüfus
Cumhuriyet sonrasında, 1927 yılında, yapılan ilk nüfus sayımında Kırıkkale adına rastlanılmamıştır. Ancak o dönemde Ankara’nın ilçesi konumunda olan Keskin’in nüfusu 48.934 kişidir. 1935 yılından 2009 yılına kadar yapılan nüfus sayımı sonuçlarına göre, Kırıkkale’nin şehir ve köy nüfusu gelişimi aşağıda belirtilmiştir.
| Yıllar | Şehir Nüfusu (Kişi) | Köy Nüfusu (Kişi) | Toplam Nüfusu (Kişi) | Statüsü |
|---|---|---|---|---|
| 1935 | 4.599 | 9.895 | 14.494 | Nahiye |
| 1945 | 14.496 | 39.642 | 54.138 | ilçe |
| 1950 | 15.750 | 46.340 | 62.090 | İlçe |
| 1955 | 27.807 | 50.607 | 78.414 | İlçe |
| 1960 | 42.904 | 33.353 | 76.257 | İlçe |
| 1965 | 57.669 | 43.416 | 101.085 | İlçe |
| 1970 | 91.658 | 38.528 | 130.186 | İlçe |
| 1975 | 137.874 | 39.281 | 177.155 | İlçe |
| 1980 | 178.401 | 44.492 | 222.893 | İlçe |
| 1985 | 208.018 | 54.331 | 262.349 | İlçe |
Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Kırıkkale il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Kırıkkale il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.
Kültür
Silâh Müzesi
Silâh-San bünyesinde kurulmuştur. 1991 yılında gerekli işlemleri yapıldıktan sonra faaliyete geçirilmiştir.
15 ve 20. yüzyıllar arasında Osmanlı ve Avrupa ülkelerine ait silâhlar Tophane’den, Anadolu’nun çeşitli yerlerinden ve askerî fabrikalardan toplanarak teknik ve tarîhi özellikleri tespit edildikten sonra müze hâline getirilen, Silah Fabrikası’nın büyük salonunda gösterime açılmıştır.
İdari yapı
Kırıkkale, 9 ilçe (merkez dahil), 14 belde ve 173 köy ile tipik bir İç Anadolu ilidir. İlde 23 belediye teşkilatı mevcuttur. Bunlardan 1’i İl belediyesi, 8’i ilçe belediyesi, 14’ü ise belde belediyesidir. Ayrıca 13 mahalli idare birliği bulunmaktadır.
Kırıkkale İlçeleri ve Köyleri
| İl merkezi |
Kırıkkale
|
| Bağlı ilçeler |
Bahşılı · Balışeyh · Çelebi · Delice · Karakeçili · Keskin · Sulakyurt · Yahşihan
|
Kırıkkale İli İdari Durumu
| İlçe Adı | Belediye Sayısı | Köy Sayısı | Mahalle Sayısı |
|---|---|---|---|
| Merkez | 3 | 8 | 40 |
| Bahşılı | 2 | 4 | 8 |
| Balışeyh | 3 | 26 | 10 |
| Çelebi | 1 | 13 | 4 |
| Delice | 4 | 38 | 23 |
| Karakeçili | 1 | 2 | 8 |
| Keskin | 3 | 53 | 13 |
| Sulakyurt | 3 | 24 | 14 |
| Yahşihan | 3 | 5 | 15 |
| TOPLAM | 23 | 173 | 135 |
12 hanelik Kırık Köyü arazisi üzerine kurulan kent, 1929’da Bucak, 1941’de Belediye olmuştur. 1944 yılında Ankara iline bağlı ilçe statüsünü ulaşan Kırıkkale, 21.06.1989 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 3578 sayılı Kanun ile İl statüsü kazanmıştır. Söz konusu kanunla Kırıkkale’ye Keskin, Delice ve Sulakyurt ilçeleri bağlanmıştır.
1990 yılında çıkartılan 3644 sayılı Kanun ile Balışeyh, Çelebi ve Karakeçili bucakları ile Bahşili ve Yahşihan beldeleri İlçe statüsüne yükseltilerek Kırıkkale’ye bağlanmıştr. Böylece ilçe sayısı 8’e ulaşmıştır.
Belediyeler
| İlçeler | Bağlı Bld Başkanlıkları | |||
|---|---|---|---|---|
| Merkez İlçe | Merkez | Hacılar | Hasandede | |
| Bahşılı | Merkez | Karaahmetli | – | – |
| Balışeyh | Merkez | Koçubaba | Kulaksız | – |
| Çelebi | Merkez | – | – | – |
| Delice | Merkez | Büyükavşar | Büyükyağlı | Çerikli |
| Karakeçili | Merkez | – | – | – |
| Keskin | Merkez | Konur | Köprüköy | – |
| Sulakyurt | Merkez | Güzelyurt | Hamzalı | – |
| Yahşihan | Merkez | Irmak | Kılıçlar | – |
Kırıkkale Bahşili Köyleri
- Çamlıca
- Küçüksarıkayalar
- Küreboğazı
- Sarıkayalar
Kırıkkale Balışeyh Köyleri
- Akçakavak
- Aşağıkarakısık
- Aydınşeyh
- Battalobası
- Beşbıçak
- Beyobası
- Bıyıkaydın
- Dikmen
- Eldelek
- Hıdırşeyh
- Hüseyinobası
- Işıklar
- İzzettinköy
- Karalı
- Kargın
- Kenanobası
- Kılevli
- Kırlangıç
- Kösedurak
- Mehmetbeyobası
- Selamlı
- Ulaklı
- Uzunlar
- Yenice
- Yenili
- Yukarıkarakısık
Kırıkkale Çelebi Köyler
- Alcıyeniyapan
- Çiftevi
- Hacıyusuflu
- Halildede
- İğdebeli
- Kaldırım
- Karaağaç
- Karaağıl
- Karabucak
- Karahacılı
- Karayakup
- Kepirli
- Tilkiliköy
Kırıkkale Delice Köyleri
- Akboğaz
- Alçılı
- Arbışlı
- Aşağıihsangazili
- Baraklı
- Bozköy
- Çatallı
- Çatallıkarakoyunlu
- Çoğul
- Çongar
- Dağobası
- Derekışla
- Doğanören
- Elmalı
- Evliyalı
- Fadılobası
- Gözükızıllı
- Hacıobası
- Halitli
- Herekli
- İmirli
- Karaköseli
- Karpuz
- Kavakköy
- Kocabaş
- Kurtoğlu
- Kuzayyurt
- Küçükafşar
- Meşeyayla
- Ocakbaşı
- Sarıyaka
- Şahçalı
- Taşyazı
- Tatlıcak
- Tavaözü
- Tekkeköy
- Yaylayurt
- Yeniyapan
Kırıkkale Karakeçili Köyleri
- Akkoşan
- Sulubük
Kırıkkale Keskin Köyleri
- Armutlu
- Aşağışeyh
- Barak
- Barakobası
- Beşler
- Büyükceceli
- Cabatobası
- Cankurtaran
- Cebrailli
- Ceritkale
- Ceritmüminli
- Ceritobası
- Cinali
- Çalış
- Çamurabatmaz
- Çipideresi
- Dağsolaklısı
- Danacıobası
- Efendiköy
- Eminefendi
- Eroğlu
- Esatmüminli
- Eskialibudak
- Gazibeyli
- Göçbeyli
- Göktaş
- Gülkonak
- Hacıaliobası
- Hacıömersolaklısı
- Haydardede
- İnziloğlu
- Kaçakköy
- Karafakılı
- Kasımağa
- Kavlak
- Kavurgalı
- Kayalaksolaklısı
- Kevenli
- Konurhacıobası
- Kurşunkaya
- Kuzugüdenli
- Müsellim
- Olunlu
- Ortasöken
- Polatyurdu
- Seyifli
- Takazlı
- Turhanlı
- Üçevler
- Üçkuyu
- Yenialibudak
- Yeniyapan
- Yoncalı
Kırıkkale Merkez Köyleri
- Dağevi
- Karacaali
- Kazmaca
- Kızıldere
- Pazarcık
- Ulaş
- Yukarımahmutlar
Kırıkkale Sulakyurt Köyleri
- Ağaylı
- Akkuyu
- Alişeyhli
- Amberdere
- Ayvatlı
- Çayoba
- Çevrimli
- Danacı
- Deredüzü
- Esenpınar
- Faraşlı
- İmamoğluçeşmesi
- Kalekışla
- Kıyıhalilinceli
- Kıyıkavurgalı
- Koruköy
- Ortaköy
- Sarıkızlı
- Sarımbey
- Sofularçiftliği
- Yağbasan
- Yeniceli
- Yeşilli
- Yeşilyazı
Kırıkkale Yahşihan Köyleri
- Bedesten
- Hacıbalı
- Hisarköy
- Keçili
- Mahmutlar
Kaynakça
- ^ a b c “İçişleri bakanlığı, e-bakanlık projesi”. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2012.
- ^ “2013 genel nüfus sayımı verileri”. Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ “T.C. Kırıkkale Valiliği resmî sitesi, İlin Tarihi Oluşumu sayfası” ((Türkçe)). Erişim tarihi: 10 Temmuz 1009.
- ^ Kırıkkale Yıllık Toplam Yağış Verileri – Türkiye Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğü (DMİ)
- ^ “T.C. Kırıkkale Valiliği resmi sitesi, Kırıkkale – Coğrafi Bilgileri sayfası”. Erişim tarihi: 05 Ağustos 2011.
- ^ “2000 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2007 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2008 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2009 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2010 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2011 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2012 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ “2013 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ Karayolları Genel Müdürlüğü İller Arası Mesafe
- ^ “T.C. Kırıkkale Valiliği resmi sitesi, Kırıkkale – Sağlık Hizmetleri Durumu sayfası”. Erişim tarihi: 05 Ağustos 2011.
- ^ “T.C. Kırıkkale Valiliği resmi sitesi, Kırıkkale – Sosyal Altyapı sayfası”. Erişim tarihi: 05 Ağustos 2011.
- ^ “Lanzhou-Kırıkkale Resmen Kardeş”. kalehaber.net. 27 Mayıs 2014. 27 Mayıs 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2014.
0 Comments