Tokat Tarihi ve Genel Bilgiler
Tokat Nerede ?
Tokat | |
— İl — | |
İlin Türkiye’deki konumu |
|
Tokat haritası |
|
Ülke | Türkiye |
---|---|
Coğrafi bölge | Karadeniz |
Yönetim | |
– Vali | Cevdet Can |
Yüzölçümü | |
– Toplam | 10,071 km2 (3,9 mi2) |
Nüfus (2013)[1] | |
– Toplam | 598.708 |
– Yoğunluk | 72/km² (186,5/sq mi) |
– Kır | 240.553 |
– Şehir | 358.155 |
Zaman dilimi | DAZD (+2) |
– Yaz (YSU) | DAYZD (+3) |
İl alan kodu | 356 |
İl plaka kodu | 60 |
İnternet sitesi: tokat.gov.tr |
Tokat Gezilecek Yerler – Tarihi Yerler
Tokat Hakkında Genel Bilgiler
Komana, (Bizans), Kah-Cun (İran), Dar Ün-Nusret (Selçuklu), Sobaru (Moğol), adlarıyla da bilinen Tokat (Osmanlı ve Türkiye Cumhuriyeti Dönemi), Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde yer alan illerinden biridir.
Kuzeyde Samsun, kuzeydoğuda Ordu, doğu ve güneyde Sivas, güneybatıda Yozgat ve batıda Amasya illeriyle komşudur. İlçelerinden Yeşilyurt ve Sulusaray İç Anadolu Bölgesi’nde kalır. 1943 yılında Taşova, 1944’te Artova ve Turhal, 1954 yılında Almus, 1987 yılında Pazar ve Yeşilyurt, 1990 yılında Sulusaray ve Başçiftlik ilçeleri kurulmuştur. 2010 TUIK verilerine göre merkez ilçeyle beraber 12 ilçe, 77 belde ve 609 köy vardır.
Tokat‘ın ilçeleri
İl merkezi |
Tokat
|
Bağlı ilçeler |
Almus · Artova · Başçiftlik · Erbaa · Niksar · Pazar · Reşadiye · Sulusaray · Turhal · Yeşilyurt · Zile
|
Tokat’ın Adı Anlamı
Bizanslı coğrafyacı Hierokles Synecdemus MS 6. yüzyılda Kapadokya’da Eudokia adlı bir kent yer aldığını bildirmiştir. Evliya Çelebi kentin adını Türkçe etimolojiyle arpası bolduğu için atların doymasına atfen Tok-at Osmanlı tarihçisi Uzunçarşılı “surlu şehir” manasına gel Toh-kat olarak açıklamış,Özhan Öztürk ise Pontus adlı çalışmasında Avesta’da “ülke, şatraplık” anlamına gelen ve ilk olarak MÖ 6. yüzyılda Ahemenişdöneminde Kapadokya için kullanılan “Dahyu” kelimesinin Rum ağzında bozulmuş formu “Dokeia” kelimesinin zamanla Tokat’a dönüştüğünü iddia etmiştir.[2
Tokat’ın Tarih
İlk çağlarda Togayıtlar’ca kurulduğuna inanılan Tokat, Hititlerin, Asurluların, Hurriler ve Kimmerlerin egemenliğinde kaldıktan sonra sırasıyla Perslerin, Makedonyalıların (Büyük İskender Dönemi), Kappodokia Krallığının ve buraya “Comana Pontica” adını veren Pontos Krallığı’nın yönetimine geçti. M.Ö.65’te Romalıların ve MS Bizans Devletinin egemenliğine girmiştir. Bizans-Sasani ve Bizans-Arap savaşlarında kritik öneme sahip olan Tokat Kalesi, Malazgirt Zaferinden sonra Danişmedlilerin yönetimine (1071) daha sonra ise Anadolu Selçuklularının (1150) eline geçmiştir.
Tokat Kalesi
Tokat kentinin güneybatısında, 750 metre yüksekliğindeki Hisartepe üzerinde bulunmaktadır. Kaleye ait en eski izler 5 ya da 6. yüzyıla ait olup kalenin bu yıllarda var olduğu bilinmektedir.
Tokat Coğrafyası
Deveci dağlarının orta kesiminin kuzey yamaçlarından doğarak soldan Yeşilırmak’a kavuşan bir akarsu vadisinin yamaçlarında kurulmuş olan kent, çok engebeli bir bölgede Orta Karadeniz kıyılarını ve İç ve Doğu Anadolu’ya bağlayan önemli yolların kavşağında eski bir yerleşmedir.
Tokat; kuzeyinde Samsun, kuzeydoğusunda Ordu, güneyinde Sivas, güneybatısında Yozgat, batısında: Amasya ili ile çevrilidir. İlin toplam yüzölçümü: 10.071 Km2 dır. Kapladığı alan açısından Türkiye topraklarının % 1.3’ünü kapsar. Denizden yükseltisi 623 Metredir. Coğrafi Koordinatları: 39o 51′ – 40o 55′ kuzey enlemleri ile 35o 27′- 37o 39′ Doğu boylamları arasındadır. Tokat, 1923 senesinde il olmuş, Erbaa, Niksar, Reşadiye, Zile ilçeleri bağlanmış, 1943 yılında Taşova, 1944’te Artova ve Turhal, 1954 yılında Almus, 1987 yılında Pazar ve Yeşilyurt, 1990 yılında Sulusaray ve Başçiftlik ilçeleri kurulmuştur.Tokat’a bağlı Taşova ilçesi, 1953 senesinde Amasya’ya bağlanmıştır.Merkez ilçe dahil 12 ilçenin yanında 77 belde ve 609 köy mevcuttur. Merkeze bağlı 41 mahalle, 103 köy ve 9 belde bulunmaktadır. Yüzölçümü bakımından Tokat’ın en büyük ilçesi Zile’dir. En yüksek nüfusa sahip ilçe ise Erbaa’dır.
Tokat İklimi
Tokat İli; İç Anadolu İklimi, İç-Doğu Anadolu İklimi, Karadeniz iklimi ve Orta Karadeniz iklimi arasında bir geçit özelliği gösterir. Uzun yıllar ortalamasına göre yıllık ortalama sıcaklık; en düşük 8,1 °C en fazla 14,2 °C’dir. Uzun yıllar ortalamasına göre ortalama yağış; 381,7 mm ile 586,2 mm arasındadır. Ortalama nispi nem; % 56 ile % 73 arasında değişmektedir. Yağışlar aylara göre farklılıklar göstermektedir.
Dağlar
Mamu (1770 m), Yaylacık (1620 m), Deveci (1892 m), Bugalı (1945 m), Dumanlı (2200 m), Çamlıbel (2020 m), Akdağ (1900 m).
Ovalar
Kazova, Omala Ovası (Gözova), Turhal Ovası, Niksar Ovası, Erbaa Ovası, Artova Ovası, Zile Ovası, Tokat Ovası, Pazar Ovası, Artova Ovası, Yazıbaşı Ovası, Topçam Yaylası
Akarsular
Yeşilırmak, Tozanlı Kolu, Kelkit Kolu, Çekerek Kolu, Tokat Kolu, Kuruçay Kolu, Güllin Kolu, Darı Deresi Kolu, Cırcır kolu
Altyapı
Sağlık
Tokat’ta toplam 15 hastane bulunmaktadır. Bunlar: Tokat Devlet Hastanesi, Tokat Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi,Tokat Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi, Reşadiye Devlet Hastanesi, Erbaa Devlet Hastanesi, Niksar Devlet Hastanesi, Zile Devlet Hastanesi, Turhal Devlet Hastanesi, Almus Entegre İlçe Hastanesi, Artova Entegre İlçe Hastanesi, Tokat Özel Medical Park Hastanesi, G.O.P.Üniversitesi Araştırma Hastanesi, Başçiftlik Entegre İlçe Hastanesi, Pazar Entegre İlçe Hastanesi, Yeşilyurt Entegre İlçe Hastanesi ve Sulusaray Entegre İlçe Hastanesi.
Ulaşım
İstanbul’dan Tokat’a gitmek isteyen birisi önce Bolu’yu geçerek Gerede kavşağı üzerinde Samsun yolunda ilerleyerek, Ilgaz, Merzifon çevre yoluyla Amasya ulaşır ve burdan Turhal ilçesinde de geçerek Tokat’a (merkez) düzgün bir yolla ulaşabilir.
Vali Recep Yazıcıoğlu’nun girişimleriyle Tokat Havalimanı 1988-1990 tarihlerinde 1700 metrelik pistine kavuşmuştur. Tokat Havalimanına, Borajet tarafından ATR 72 500 uçaklar ile düzenli tarifeli seferler yapılmaktadır. Ayrıca bu şirkete ait 2 uçağın bir THY şirketi olan Anadolujet tarafından kiralanması sayesinde Anadolujet de Tokat’a tarifeli seferler düzenlenmektedir. (Ayrıntılı Bilgi için Tokat Havalimanı maddesine bakabilirsiniz.)
Tokat’ın Ekonomisi
Sanayi
Tokat’ta nüfusun %5’i endüstri alanında çalışmaktadır. Tokattaki fabrikalar:
- Tokat Sigara Fabrikası
- Takım Tezgahları Aksesuarı Fabrikası
- Dimes Meyve Suyu Fabrikası
- Samaş Bentonit Fabrikası
- Zile Keyfim Süt ve Süt Ürünleri Fabrikası
- Zile Özkaleli Pekmez Fabrikası
- Zile Tuğla ve Kiremit Fabrikası
- Zile Fidan Mobilya Fabrikası
- Turhal Şeker Fabrikası
- Yem Fabrikası, Kereste Fabrikası, Alüminyum, Bakır İşleme Atölyesi, Ziraat Âletleri Îmâlâthânesi ve Lastik Ayakkabı Fabrikası başlıca sanâyi kuruluşlarıdır.
Tokat Nüfusu
Değişim, bir önceki nüfus sayımına göre artış veya azalış yüzdesidir. Sıra, Tokat il nüfusunun Türkiye illeri arasındaki sıralamasıdır. Oran, Tokat il nüfusunun, Türkiye nüfusuna oranıdır.
Tokat yemekleri
- Tokat kebabı
- Tokat Çemeni
- Tokat gözlemesi
- Tokat Keşkeği
- Tokat Batı
- Tokat Kuşburnusu
- Tokat Bağ Yaprağı
- Tokat Pağacı
- Zile Pekmezi
- Niksar Cevizi ve Cevizli Çöreği
Turistik yerler
- Tokat Kalesi
- Saat Kulesi
- Yağıbasan Medresesi
- Zile Kalesi
- Niksar Kalesi
- Turhal Kalesi
- Tokat Ulu Camii
- Niksar Ulu Camii
- Zile Ulu Camii
- Tokat Gök Medresesi
- Pazar Kervansarayı
- Maşathöyük Çivi Yazıları
- Hıdırlık Köprüsü
- Sümbülbaba Zaviyesi
- Taşhan Çarşısı
- Komana Pontika Antik Kenti
- Koza Han
- Ballıca Mağarası
- Reşadiye Zınav Gölü mesire yeri
- Reşadiye Yolüstü kasabası Delik kaya mağarası
- Tokat Müzesi
- Kelkit Çayı
- Halaçlı Köyü Yazlıkları
- Sulusaray Sebastopolis Antik Kenti
- Zile Elbaşıoğlu Camii
- Zile Boyacı Hasanağa Camii
- Zile Bedesten Camii
- Eski Zile Osmanlı Evleri ve Konakları
- Zile Yeni Hamam duvarındaki Osmanlı minyatür mimarisi Serçe Sarayı
- Zile Tacettin İbrahim Paşa (Şehir) Hamamı
- Zile Esvap Çayı
- Zile Uzun Çarşı
- Pazar Ballıca mağarası
- Niksar Çamiçi Yaylası
- Almus Barajı ve yaylaları
- Reşadiye Kaplıcaları
Medya Kuruluşları
Tokat’taki Yerel Televizyon Kanallar: Zile TV, Erbaa ERT TV, Tokat Radyo TV, Tokat Güneş TV, Ekin TV.
Tokat’ta yer alan belli başlı gazeteler: Anadolu’nun Sesi Tokat Gazetesi, Bakış Gazetesi, Öz Zilem Gazetesi, Erbaa Gazetesi, Hürsoz Gazetesi, Memleketim Tokat Gazetesi, Niksar Danişmend Gazetesi, Reşadiye Gazetesi, Tokat Haberci Gazetesi,
Kaynakça
- ^ “2013 genel nüfus sayımı verileri”. Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ Özhan Öztürk. Pontus: Antik Çağ’dan Günümüze Karadeniz’in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara, 2011. 2. Baskı s. 442. ISBN 978-605-54-1017-9
- ^ http://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=TOKAT Meteoroloji Genel Müdürlüğü-Tokat Resmi İstatistikler
- ^ “1965 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1970 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1975 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1980 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1985 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “1990 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2000 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2007 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2008 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2009 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2010 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2011 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ “2012 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ “2013 genel nüfus sayımı verileri” (html). Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde özgün kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
0 Comments